Beroep op proeftijd vóór aanvang dienstverband

Een werkgever en een werknemer kunnen schriftelijk een proeftijd overeenkomen wanneer zij een arbeidsovereenkomst sluiten voor langer dan zes maanden. Gedurende die proeftijd kunnen beide partijen de arbeidsovereenkomst opzeggen zonder voorafgaande toestemming van het UWV, zonder een redelijke ontslaggrond en zonder het in acht nemen van de opzegtermijn.

De vraag die in een procedure voor de kantonrechter in Leiden aan de orde was, is of een werkgever de arbeidsovereenkomst met een beroep op het proeftijdbeding reeds kan opzeggen vóórdat de werknemer is begonnen met het verrichten van de afgesproken werkzaamheden, en daarmee vóórdat de proeftijd is gestart. Het ging om het volgende.

In juli 2014 hebben een taxibedrijf en een werknemer een arbeidsovereenkomst ondertekend. Afgesproken is dat de werknemer per 1 september als taxichauffeur bij dit bedrijf zou gaan beginnen. Op 26 augustus 2014 heeft een opdrachtgever van het taxibedrijf bericht dat het aantal routes dat het taxibedrijf rijdt zou worden teruggebracht van negen naar vier. Dit betekende voor het taxibedrijf een aanzienlijk verlies in omzet, waardoor het bedrijf genoodzaakt was om onmiddellijk personeel te laten afvloeien. Het taxibedrijf heeft daarom op 29 augustus 2014 aan de werknemer laten weten dat zij wegens afnemende activiteiten, en met een beroep op het proeftijdbeding, de arbeidsovereenkomst beëindigt. Ook werd de arbeidsrelatie met vier andere werknemers beëindigd.

Een beroep op een proeftijdbeding zou misbruik van bevoegdheid kunnen opleveren. De kantonrechter is echter van oordeel dat daar in het onderhavige geval geen sprake van is. Evenmin is sprake van strijdig handelen met beginselen van goed werkgeverschap. Het taxibedrijf kan volgens de kantonrechter immers geen verwijt worden gemaakt. Het bedrijf is om redenen van bedrijfseconomische omstandigheden genoodzaakt geweest om de werknemer zijn ontslag aan te zeggen. Bovendien wist zij bij het afsluiten van de arbeidsovereenkomst niet dat haar vaste opdrachtgever het aantal routes zou terugbrengen.

Op een proeftijdbeding kan dus al een beroep worden gedaan vóórdat het dienstverband is aangevangen wanneer sprake is van bedrijfseconomische omstandigheden. Het hangt van de omstandigheden van het geval af of dit misbruik van omstandigheden oplevert. Als de werkgever in het onderhavige geval al vóór het afsluiten van de arbeidsovereenkomst (en dus vóór het overeenkomen van het proeftijdbeding) had geweten dat de opdrachten zouden slinken, was de uitspraak waarschijnlijk anders uitgevallen. Dan had de werkgever immers wel een verwijt kunnen worden gemaakt.

De uitspraak van de kantonrechter te Leiden is uitsluitend gepubliceerd in het tijdschrift Jurisprudentie Arbeidsrecht: JAR 2016/152

Jolien Kraaijvanger is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?