icon

Aansprakelijkheid voor het verlies van een kans

Eén van de vereisten voor een onrechtmatige daad is een causaal verband tussen een normschending en de schade. Soms is een causaal verband echter lastig vast te stellen. Was de baby zonder aandoening geboren als de behandelend arts geen fout had gemaakt? Had de belegger zijn aandelen verkocht als zijn beleggingsadviseur dat advies had gegeven? Voor zulke situaties zijn oplossingen bedacht, zoals het leerstuk van de kansschade. In een arrest van 26 maart 2021 gaat de Hoge Raad hierop in.

Casus

International Strategies Group Ltd. (hierna: ISG) nam deel aan een beleggingsprogramma van Corporation of the Bankhouse Inc. (hierna: COB). In dit kader hield COB bij NatWest Markets N.V. (voorheen genaamd The Royal Bank of Scotland N.V., een rechtsvoorganger van ABN AMRO Bank N.V., hierna: NatWest) een bankrekening aan, waarop ISG aanzienlijke geldsommen heeft gestort. Nadat een medewerker van COB deze geldsommen in het geniep had weggesluisd, heeft NatWest de betreffende bankrekening opgeheven. NatWest heeft ISG hierover echter niet geïnformeerd, terwijl zij dit wel had moeten doen.

Procedure

ISG heeft NatWest aansprakelijk gesteld en een schadevergoeding gevorderd. ISG heeft aan haar vorderingen ten grondslag gelegd dat als NatWest haar wel juist had geïnformeerd zij haar geldsommen van de rekening zou hebben gehaald. Over deze laatste stelling ontstaat discussie. Volgens NatWest had ISG een groot vertrouwen in COB en blijkt dit wel uit het feit dat ISG geen bankgarantie heeft laten stellen. Daardoor is twijfel gerezen of ISG anders zou hebben gehandeld als NatWest haar wel over het opheffen van de bankrekening had geïnformeerd.

Het hof heeft de twijfel over het mogelijke handelen van ISG opgelost door het leerstuk van de kansschade toe te passen: de kans dat ISG niet anders zou hebben gehandeld heeft het hof ingeschat op 75%. Daarom dient NatWest 25% van de schade voor haar rekening te nemen, zo luidt zijn oordeel.

Verlies van een kans

Bij toepassing van het leerstuk van de kansschade wordt een partij voor de verloren kans op een betere uitkomst aansprakelijk gehouden. Dit leerstuk mag volgens de Hoge Raad worden toegepast indien:

"onzekerheid bestaat over de vraag of een op zichzelf vaststaande tekortkoming of onrechtmatige daad schade heeft veroorzaakt, en waarin die onzekerheid haar grond vindt in de omstandigheid dat niet kan worden vastgesteld of en in hoeverre in de hypothetische situatie dat de tekortkoming of onrechtmatige daad achterwege zou zijn gebleven, de kans op succes zich in werkelijkheid ook zou hebben gerealiseerd."

Een rechter maakt als het ware een einde aan deze onzekerheid door als uitgangspunt te nemen dat tussen de normschending en de schade een causaal verband aanwezig is, maar dat deze schade een verloren kans inhoudt.

Arrest Hoge Raad

De Hoge Raad heeft op het arrest van het hof bijna niets aan te merken. Dit is op zichzelf interessant. De summiere bewoordingen waarin het oordeel van de Hoge Raad is vervat en het feit dat de zaak relatief lang is aangehouden, doen vermoeden dat de raadsheren het over aanvullende bespiegelingen met betrekking tot het leerstuk van de kansschade en (andere remedies bij) causaliteitsonzekerheid niet eens konden worden.

Het enige dat de Hoge Raad aan de bestaande rechtsregels toevoegt is dit: het is ook mogelijk kansschade vast te stellen in een geval waarin van het gedrag van de benadeelde partij afhankelijk was geweest of de kans op een beter resultaat zich zou hebben verwezenlijkt in de hypothetische situatie waarin de aansprakelijke partij haar die kans niet zou hebben onthouden. Hiermee maakt de Hoge Raad duidelijk dat dit leerstuk in meer zaken kan worden toegepast dan voorheen door sommigen mogelijk werd geacht.

Conclusie

Uit onderhavig arrest volgt de les voor de praktijk dat een benadeelde partij die met een causaliteitsverweer wordt geconfronteerd, beslist (al dan niet subsidiair) een beroep op het leerstuk van de kansschade moet overwegen.

Heeft u vragen over een aansprakelijkheidsprocedure, een causaal verband of het leerstuk van de kansschade? Neem gerust contact met ons op.

Joram Verstoep schreef bij dit arrest een annotatie die is gepubliceerd in het tijdschrift Jurisprudentie Onderneming & Recht, aflevering 7/8, 2021 (JOR 2021/180).

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Aansprakelijkheid voor het verlies van een kans

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief