icon

Een contract beëindigen vanwege de Russische inval in Oekraïne

De UEFA en de Duitse voetbalclub FC Schalke 04 hebben vanwege de Russische inval in Oekraïne hun (sponsor)contract met het Russische Gazprom beëindigd. Volgens de VNG kunnen 120 Nederlandse gemeenten hun contract met Gazprom echter niet om dezelfde reden beëindigen, zo viel onlangs in het FD te lezen. Maar klopt dit wel?

Beëindigingsclausule

In contracten staat vrijwel altijd een beëindigingsclausule. Hierin wordt aan partijen de bevoegdheid verleend om in bepaalde gevallen het contract (zonder bijkomende kosten en op korte termijn) te beëindigen (door opzegging of anders ontbinding). Zo een bevoegdheid wordt vrijwel standaard opgenomen voor het geval dat een wederpartij belangrijke verplichtingen niet nakomt, surseance van betaling aanvraagt of door een derde partij wordt overgenomen.

Afhankelijk van het type contract zijn ook andere opzeggingsgronden denkbaar. Zo kan reputatieschade (denk aan de ophef rondom Lil Kleine), een oorlog of – verrassend genoeg recent populair – een pandemie een valide reden voor opzegging vormen.

Kennelijk hebben de 120 Nederlandse gemeenten echter niet een contractuele opzegbevoegdheid bedongen die in de huidige situatie uitkomst biedt. In het FD-artikel staat namelijk dat zij op basis van hun contract de relatie met Gazprom niet vanwege de Russische inval in Oekraïne kunnen beëindigen. Of dit juist is kan ik niet beoordelen.

Onvoorziene omstandigheden

Indien beëindiging op grond van het contract niet mogelijk is, kan beëindiging op grond van de Nederlandse wet een optie zijn. Indien sprake is van onvoorziene omstandigheden die zodanig zijn dat de wederpartij geen ongewijzigde instandhouding van het contract mag verwachten, kan de Nederlandse rechter (op vordering van een van de partijen) de gevolgen van een contract wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden (art. 6:258 lid 1 eerste zin BW).

De partij die wijziging of ontbinding wenst dient aan te tonen dat:

  • het contract niet uitdrukkelijk of stilzwijgend in het intreden of uitblijven van onvoorziene (toekomstige) omstandigheden voorziet; en
  • haar wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen ongewijzigde instandhouding van het contract mag verwachten.

Gazprom

Vermoedelijk is bij het sluiten van de contracten tussen de Nederlandse gemeenten en Gazprom geen rekening gehouden met de huidige (oorlogs)situatie. Daarmee is aan de eerste voorwaarde voor wijziging of ontbinding van dit contract voldaan.

Verder is Gazprom een Russische staatsbedrijf, waardoor de Russische staat (indirect) profijt heeft van de contracten met Nederlandse gemeenten. Daarnaast worden er forse financiële sancties tegen Russische bedrijven en personen ingesteld – juist om de Russische staat te raken. Bij die stand van zaken ligt het niet voor de hand dat Gazprom ongewijzigde instandhouding van haar contracten met Nederlandse gemeenten mag verwachten.

Conclusie

Ervan uitgaande dat er Nederlands recht van toepassing is, kunnen de 120 Nederlandse gemeenten hoogstwaarschijnlijk hun contract met Gazprom wel degelijk vanwege de Russische inval in Oekraïne beëindigen. Het is vreemd dat de VNG – en mogelijk ook de Nederlandse gemeenten – niet van de wettelijke mogelijkheden op de hoogte lijken te zijn.

Partijen die advies willen over het beëindigen van een contract met Gazprom (of een andere Russische partij) kunnen gerust contact opnemen. Wieringa is u graag van dienst.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Een contract beëindigen vanwege de Russische inval in Oekraïne

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief