icon

Werknemer of zelfstandige: eindelijk zekerheid

Wanneer een bedrijf een opdracht aan een zelfstandig ondernemer geeft en die ondernemer daarvoor een declaratie stuurt, bestaat het gevaar dat de relatie door de fiscus en het UWV toch als een arbeidsovereenkomst wordt gezien. Gevolg daarvan is dat de opdrachtgever plotseling werkgever is, en alsnog een aanslag krijgt voor loonbelasting en premies (die dan bovendien niet op de opdrachtnemer/werknemer zijn te verhalen), met een boete omdat hij niet heeft ingehouden en afgedragen.
Omdat dit een beletsel kan vormen om overeenkomsten aan te gaan en omdat opdrachtgevers (en -nemers) graag vooraf zekerheid wilden, is de Verklaring Arbeidsrelatie (kortweg VAR) in het leven geroepen. Met een VAR verklaart de belastingdienst dat iemand een zelfstandig ondernemer is, en dat een opdracht aan hem niet als dienstverband zal worden beschouwd. (De naam is dus wat ongelukkig, het is een verklaring geen arbeidsrelatie, maar dat terzijde.)

Dit klinkt echter mooier dan het is. De zelfstandige moet bij het aanvragen van een VAR opgave doen van het soort werk, het aantal opdrachtgevers enzovoorts; als in de praktijk de omstandigheden anders blijken (het werk wordt iets anders, er vallen opdrachtgevers af) dan kan de fiscus alsnog de relatie als arbeidsovereenkomst aanmerken. De VAR geeft dus geen zekerheid dat er geen naheffing (en boete) komt.

Die zekerheid komt er nu wel, en al per 1 januari 2005. Minister De Geus en de Tweede Kamer hebben daarover overeenstemming bereikt. Als de Belastingdienst een VAR afgeeft staat daarmee straks vast dat een relatie met die zelfstandige niet als arbeidsrelatie wordt aangemerkt. De VAR zal een geldigheidsduur van een jaar hebben; als voor 1 november van het jaar een opdracht is gegeven die in het volgende jaar doorloopt, blijft de VAR voor die opdracht gelden (mits die opdracht niet langer loopt dan een jaar).
Om – aanzienlijke – financiële risico's te voorkomen is het dus van belang zeker te stellen dat een potentiële opdrachtnemer een VAR heeft. Dit geldt uiteraard niet voor die opdrachtnemers met wie de relatie zeker niet als arbeidsovereenkomst zal worden aangemerkt (zoals de relatie met uw advocaat), maar voor alle andere relaties moet dit wel. Het is daarnaast van belang dat de VAR er is voor de overeenkomst wordt gesloten.

De VAR heeft alleen betrekking op de verhouding met de fiscus en het UWV. Of de relatie tussen twee partijen ook voor hen als een arbeidsovereenkomst geldt is een ander verhaal. Het één staat echter niet los van het ander, en de VAR kan (hoewel hij daar niet voor bedoeld is) ook een rol spelen als de opdrachtnemer stelt dat hij een arbeidsovereenkomst heeft met de opdrachtgever. Als de opdrachtnemer een VAR heeft, zal de kans kleiner zijn dat de onderlinge relatie ook als arbeidsovereenkomst wordt aangemerkt. Ook daarom is de VAR belangrijk – net als het contract en de voorwaarden op grond waarvan de relatie wordt aangegaan.

De nieuwe werking van de VAR is in elk geval een grote verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Het gevaar is echter niet denkbeeldig dat nu de VAR zoveel meer zekerheid geeft, aan het ontbreken van een VAR ook een groter gewicht wordt toegekend. Dat zou op zich niet moeten, maar ondernemers doen er verstandig aan dit risico uit te sluiten. Vanaf 1 januari 2005 kan dat!


Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Werknemer of zelfstandige: eindelijk zekerheid

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief