BREIN en FIOD-ECD in actie tegen eDonkey portals

Na een aangifte door de stichting BREIN heeft FIOD-ECD vandaag acht mensen gearresteerd en vier servers en elf computers in beslag genomen. De gearresteerde personen zouden betrokken zijn bij twee internet-portals via welke toegang wordt geboden naar bestanden als films, dvd's en computergames die via het P2P-filesharing-systeem van eDonkey kunnen worden gedownload. In het buitenland werd al eerder tegen dit soort portal-sites opgetreden.

Opvallend is dat het hier om een strafrechtelijke actie gaat. De stichting BREIN heeft voorafgaand aan de actie langs minnelijke weg geprobeerd de portals uit de lucht te krijgen. Toen dat niet lukte is zij geen civiel proces begonnen (zoals andere bewakers van auteursrecht in het verleden wel hebben gedaan) maar heeft zij aangifte gedaan bij justitie. Het plegen van auteursrechtinbreuk is immers niet alleen een civielrechtelijke onrechtmatige daad, maar ook een strafbaar feit.
eDonkey werkt anders dan KaZaA, waar het “collectiebeheer” via het programma geheel aan het P2P-netwerk van aangesloten computers zelf wordt overgelaten. De zoekfunctie loopt bij eDonkey via portals als die waartegen nu actie wordt ondernomen. Die portals hebben op zichzelf niets met de makers van eDonkey te maken, maar bieden wel links op basis waarvan men snel op de plek terecht komt waar men met behulp van eDonkey kan gaan downloaden.

De grote vraag is natuurlijk of het louter aanbieden van een link op een portal-site als auteursrechtelijk relevant (of tenminste strafbaar) moet worden aangemerkt. FIOD-ECD stelt in een persbericht onder andere dat het verboden is om “kopieën van auteursrechtelijk beschermde werken ter verveelvoudiging of ter verspreiding voorhanden te hebben”. Dat is waar, tenminste als die kopieen of die verspreiding ongeautoriseerd zijn. Maar is een link een “kopie” die men “voorhanden heeft”? Dat wordt nog een hele kluif voor de strafrechter.

In het civiele recht gold tot op heden het criterium dat linken (of hosten) onrechtmatig kan zijn, als toegang wordt geboden tot pagina's die onmiskenbaar onrechtmatig zijn. Doet (de provider van) een portal site dat?
De Rechtbank Haarlem oordeelde op 12 mei van dit jaar in een civiel proces in een enigszins vergelijkbaar geval. Het ging daar om een pagina waar mp3's konden worden gezocht, los van een specifiek downloadprogramma. De Rechtbank was van oordeel dat zo'n mp3-zoekpagina weliswaar het vinden van mp3-bestanden op het internet sterk vereenvoudigde, maar dat daarmee nog niet was gezegd dat het mp3-bestand rechtstreeks van de individuele aanbieder van dat bestand naar de gebruiker van de zoekpagina werd doorgegeven. En dus was volgens de Rechtbank geen sprake van auteursrechtelijke openbaarmaking. Ook vond de Rechtbank de beschikbaarstelling van fysieke faciliteiten om een openbaarmaking mogelijk te maken op zichzelf geen vorm van openbaarmaking (zulks in overeenstemking met de Europese Richtlijn over Auteursrecht in de Informatiemaatschappij).
Ook los van het auteursrecht zag de Rechtbank het functioneren van de zoekpagina niet als onrechtmatig, nu de zoekfunctie ook kon worden gebruikt voor in beginsel rechtmatige toepassingen, zoals het downloaden van mp3-bestanden voor eigen gebruik.

Is zo'n mp3-zoekpagina nu wezenlijk anders dan de portals die nu worden aangepakt? Het lijkt er wel een beetje op dat zo'n portal helemaal is toegerust ter facilitering van het eDonkey gebruik. Maar is dat onrechtmatig? We zullen zien. Het schijnt overigens dat je als gebruiker van eDonkey de functionaliteit die je tot aanbieder van bestanden maakt niet kunt uitzetten (zoals bij Kazaa en voorheen bij Napster wel kon). Een downloader wordt dus ook meteen een toekomstige aanbieder en wie deze weblog vaker leest wist al dat aanbieden van auteursrechtelijk beschermd materiaal op het net niet mag zonder toestemming… Wellicht dat dit nog van belang zal gaan blijken.

Vragen?