Een bonus voor niet-stakers?

Al eerder schreef ik op deze plek, zie mijn bijdrage van 16 december 2004, over het stakingsrecht. Het is een oud sociaal grondrecht, en geldt als een van de verworvenheden van de westerse cultuur. Werkgevers zijn er in het concrete geval uiteraard minder blij mee; zij hebben er belang bij dat het bedrijf blijft draaien. Daarin ligt uiteraard de effectiviteit van het stakingsmiddel. Werkgevers hebben zich dan ook vaak ingespannen stakingen te voorkomen, via overleg of waar nodig via de rechter.

Een bedrijf in het oosten van het land reageerde op een staking door nadien de werknemers die níet aan de staking hadden meegedaan, te belonen met een bonus van € 300,-. Op zich niet onlogisch: de werknemers die niet hadden gestaakt hadden het bedrijf draaiend gehouden en zullen in die periode wellicht ook wel harder hebben moeten werken. Zo was de brief aan de werknemers waarin de bonus werd toegezegd echter niet geformuleerd: die brief sprak de waardering uit voor het feit dat de werknemers mét de werkgevers van oordeel waren dat het betreffende conflict geen staking waard was geweest; daarnaast stelde de werkgever dat hij erop rekende dat hij ook in de toekomst op de werknemers kon blijven rekenen, en dat hij zelf ook in de toekomst zijn waardering kon laten blijken.

Een wat cryptische formulering waarin de werknemers die gestaakt hadden een verkapte belofte lazen dat werknemers ook in de toekomst een bonus zouden krijgen als ze niet zouden staken. Zij stelden dat dit een ongeoorloofde beperking was van het recht op staking, waarbij ze ook aanvoerden dat hetzelfde gold voor de mee expliciete uitspraak van de werknemers dat het niet staken nu met € 300,- werd beloond. De rechter volgde die redenering en sprake uit dat de werkgever hiermee een verboden onderscheid maakte tussen stakende en niet stakende werknemers.

Betekent dit nu dat de werkgever de bonus ook moet betalen aan de werknemers die hebben gestaakt? Niet direct. De werknemers zelf hadden geen eis ingesteld; dat was gebeurd door de FNV, die een verklaring voor recht vroeg dat het onderscheid ongeoorloofd was. Dat schept voor de werknemers natuurlijk wel de mogelijkheid nu alsnog die bonus te eisen, en het is niet uit te sluiten dat ze die dan ook zouden krijgen. De werknemers hebben – voor zover ik uit de uitspraak kan nagaan – die eis niet ingesteld – wellicht om de verhoudingen (die kennelijk toch al gespannen waren) niet verder te belasten. Een soort schot voor de boeg dus. Want al is het stakingsrecht oud en belangrijk, het blijft een zwaar middel met mogelijk grote gevolgen.

Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?