Het blijft uitkijken met ontslag op staande voet

In een eerdere bijdrage hadden we het er al eens over. Een werknemer wordt op staande voet ontslagen wegens twee of meer incidenten; hij vecht het ontslag aan en in de procedure blijkt dat één incident bewezen kan worden, en één niet. Houdt het ontslag stand?

Zoals we toen al schreven: dat hangt er van af of de “overblijvende” reden op zichzelf ernstig genoeg is om een ontslag op staande voet te rechtvaardigen, als de werkgever om die ene feit alleen de werknemer óók op staande voet zou hebben ontslagen, én als de werkgever dit laatste aan de werknemer voldoende duidelijk heeft gemaakt.

In een oudere, maar onlangs gepubliceerde uitspraak bevestigt de Hoge Raad deze leer. Het ging in die zaak om een hypotheekadviseur die ervan werd beschuldigd dat hij tweemaal een vrouwelijke cliënt onheus had bejegend, sexueel had geïntimideerd, en later had uitgescholden door de telefoon. Van de beschuldigingen bleek alleen de onheuse bejegening te bewijzen. Hield het ontslag op staande voet stand? Ja, zei het Hof, want de onheuse bejegening alléén was al een dringende reden. Nee, zei de Hoge Raad, want dat mocht dan zo zijn, nodig was daarnaast dat duidelijk was dat de werkgever de werknemer ook op staande voet zou hebben ontslagen wegens onheuse behandeling alléén, en bovendien dat dit ook aan de werknemer duidelijk was. Nu dat niet bleek, werd het ontslag vernietigd.

Er is wel wat kritiek op deze uitspraak; de houding van de Hoge Raad wordt door sommigen als star en formalistisch gezien. Voor dat standpunt is natuurlijk ook wel wat te zeggen; gevoelsmatig is het vreemd dat onheus gedrag op zich niet voldoende zou zijn voor ontslag op staande voet. De achtergrond is echter wel in lijn met de gedachte achter ontslag op staande voet. Ontslag op staande voet is altijd een paardenmiddel, kan alleen om een dringende reden (waarmee een ernstige en acute situatie wordt bedoeld), en moet voldoende duidelijk aan de werknemer worden meegedeeld. Met andere woorden: op het moment dat het ontslag wordt gegeven moet duidelijk zijn waarom dat gebeurt. Het is niet mogelijk om (zoals in sommige andere landen wel kan) eerst ontslag op staande voet te geven, en pas in een procedure achteraf daarvoor de rechtvaardiging te geven.

Het advies blijft daarom: bij verdenking van gedrag dat tot ontslag op staande voet aanleiding zou kunnen zijn: de werknemer op non actief stellen, de zaak uitzoeken, juridisch advies inwinnen, en een beslissing nemen en meedelen. Critici van de lijn van de Hoge Raad stellen wel dat het mogelijk moet zijn ontslag op staande voet te nemen zonder altijd een jurist te raadplegen. Dat kan ook wel, maar tijdig advies kan een hoop ellende besparen. En laten we wel zijn: ontslag op staande voet is er ook ernstig genoeg voor.

Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?