icon

Het zal je huis maar wezen (2)

Wellicht herinnert u zich nog dat ik in januari van vorig jaar onder bovengenoemde titel een bijdrage schreef over een interessante ruzie tussen een grootbank en een familie die eigenaar was van een mooie buitenplaats. De bank (Fortis) had een foto van de pittoreske dienstwoning van de buitenplaats (die met veel zorg door de familie was gerestaureerd) op de covers van brochures over “schenken en erven” en over hypotheken geplaatst en ook nog eens op de website van Fortis. De eigenaren was niets gevraagd. Fortis bleek de foto te hebben gekocht van een foto-stockbureau. De familie wist ook niet dat de foto daar beschikbaar was.

In de door de familie aangespannen procedure wees de Kantonrechter een schadevergoeding toe van vijfduizend euro, wegens, kort gezegd, inbreuk op het eigendomsrecht en op de privacy van de familie. Ik was het daar roerend mee eens, herinnert u zich wellicht, ondanks in auteursrechtkringen gehoorde kritiek dat op deze manier een soort “portretrecht op huizen” werd gecreëerd. Niets daarvan: het gaat hier helemaal niet om auteursrechtelijke aangelegenheden (waar het portretrecht ook onder valt) maar simpelweg om eigendom en privacy (en fatsoen, maar dat is geen juridisch begrip).

De uitspraak moet Fortis hoog hebben gezeten, want ze zijn in hoger beroep gegaan. Het Gerechtshof Den Haag deed recentelijk uitspraak: het vonnis van de kantonrechter is vernietigd en de vordering van de familie is alsnog afgewezen.

Het Hof voert daartoe onder andere aan dat niet gebleken is dat er sprake is van handelingen van Fortis die de eigenaars verhinderen het huis in kwestie overeenkomstig hun recht te gebruiken, ook niet van handelingen waartoe de eigenaars bij uitsluiting bevoegd zijn en ook niet van zaaksbeschadiging. Ook “een andere inbreuk op het eigendomsrecht dan door materiële aantasting (zoals door hinder wegens stank of ontneming van uitzicht)” is gesteld noch gebleken, aldus het Hof.

Exit de basis voor de schadevergoeding voorzover die in het eigendomsrecht was gelegen. Ik vind dat het Hof zich hier star opstelt. De toevoeging over de niet materiële aantasting lijkt zelfs een beetje belerend. Het Hof lijkt niet bereid de gebaande paden inzake eigendom en de inbreuk daarop te verlaten. Terwijl dat niet eens had gehoeven. De roemruchte anti-spam uitspraak van de Hoge Raad in de zogenaamde AbFab zaak was bijvoorbeeld gebaseerd (eenvoudig gezegd) op het uitgangspunt dat spammers inbreuk maken op het eigendomsrecht van internetproviders op hun mailservers. Deze worden in feite zonder toestemming van die providers door de spammers geëxploiteerd. De Hoge Raad overwoog daar: “Indien iemand zonder daartoe gerechtigd te zijn gebruik maakt van een goed waarop een ander een exclusief recht heeft, en hij daardoor – zoals in de regel het geval zal zijn – inbreuk maakt op dat exclusieve recht, handelt hij onrechtmatig tegenover die rechthebbende, behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.” Om vervolgens vast te stellen dat de provider in kwestie (XS4ALL) exclusief gerechtigd was tot haar computersysteem, terwijl spammer AbFab daar tegen de wil van XS4ALL gebruik van had gemaakt.

Welnu: ligt dat in dit geval niet net zo? Is door Fortis niet, zonder daartoe gerechtigd te zijn, gebruik gemaakt van het huis, door een afbeelding daarvan te exploiteren? Ik vind het tegen wil en dank exploiteren van eens anders server-capaciteit niet wezenlijk anders dan het tegen wil en dank exploiteren van eens anders huis. Zeker in de context van deze casus.

En dan was er nog die tweede grondslag: de inbreuk op de privacy. Ook die is door het Hof niet geaccepteerd. Daar kan ik, op basis van enkele voor mij nieuwe feiten, meer mee instemmen. Zo blijkt dat het huis door de familie stelselmatig wordt verhuurd aan expats (zij wonen er derhalve -nog- niet zelf). Daarnaast had de familie in de procedure zelf al aangegeven dat de publicatie “niet te herkenbaar dan wel negatief naar de bewoners of eigenaars” verwees. Tja, dan wordt het lastig om nog inbreuk op de privacy vol te houden.

Het eigendoms-argument blijft wat mij betreft echter valide. Laten we eens kijken of dit een zodanige principe-zaak zal blijken te zijn dat de Hoge Raad er nog aan te pas gaat komen…

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Het zal je huis maar wezen (2)

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief