Ontwerpbesluit, bekendmaking en zienswijzen

Daar waar er in het civiele verhoudingen in de regel gedurende een langere periode kan worden geprotesteerd tegen ongewenste acties van anderen, wordt er in het bestuursrecht een snelle reactie verwacht. Voor bezwaar en beroep geldt een termijn van zes weken en de belanghebbende die zich te laat meldt, moet uitgaan van de juistheid van een besluit – zowel wat betreft de inhoud als de wijze van totstandkoming. Het besluit is dan onherroepelijk.

Ook in de voorfase van een besluit kan stil zitten fataal zijn. Niet lang geleden werd bijvoorbeeld de zogenoemde uniforme openbare voorbereidingsprocedure ingevoerd, die onder meer van toepassing is bij besluiten over een vrijstelling van het bestemmingsplan (WRO) of milieuvergunning (Wm). Bij toepasselijkheid van deze procedure wordt er – voordat er een besluit wordt genomen – eerst een ontwerpbesluit ter inzage gelegd naar aanleiding waarvan een ieder zienswijzen kan indienen. Die zienswijzen worden bij de besluitvorming meegenomen.

Vervolgens kunnen belanghebbenden, die het met het uiteindelijke besluit niet eens zijn, in beroep bij de rechtbank. De bezwaarfase wordt dus (in principe) overgeslagen. Cruciaal is dan echter dat die belanghebbende ook tijdig een zienswijze naar aanleiding van het ontwerpbesluit heeft ingediend. Zo niet, dan is het beroep niet-ontvankelijk en volgt er geen inhoudelijke behandeling. Kortom, nog vóórdat het besluit is genomen, moet er worden geprotesteerd.

Maar hoe raak je op de hoogte van zo'n ontwerpbesluit? Volgens de wet moet het ontwerpbesluit ter inzage worden gelegd, en voorts moet het feit dát dit is gebeurd worden gepubliceerd in een of meer dag-, nieuws- of huis-aan-huisbladen of op een andere geschikte wijze bekend worden gemaakt. In de regel wordt hiervoor het huis-aan-huisblad aangehouden.

Binnen gemeentes worden vaak meerdere huis-aan-huisbladen verspreid, terwijl sommige huis-aan-huisbladen niet op alle adressen worden bezorgd. Een uitspraak van eerder dit jaar (Afdeling bestuursrechtspraak 25 april 2007) laat zien dat onder omstandigheden een actieve houding van burgers wordt verwacht.

De betreffende bewoners hadden beroep ingesteld tegen een besluit dat directe gevolgen voor hun veehouderij had. Door de rechtbank werd hen echter tegengeworpen dat zij geen zienswijzen hadden ingediend naar aanleiding van het ontwerpbesluit, en de rechtbank verklaarde het beroep niet-ontvankelijk. Bij de Afdeling bestuursrechtspraak voerden de bewoners aan dat hen het niet-indienen van zienswijzen niet kon worden verweten omdat het huis-aan-huisblad niet werd bezorgd in het gebied waarin zij woonden en het bestuursorgaan hen evenmin per brief op de hoogte had gebracht. Dit betoog mocht echter niet baten.

Hoewel vaststond dat het betreffende huis-aan-huisblad niet werd bezorgd in het buitengebied waar betrokkenen wonen, oordeelde de Afdeling dat publicatie hierin een geschikte wijze van kennisgeving was. Hierbij werd betrokken dat de bezorging van het huis-aan-huisblad in het algemeen geen gebreken kende (in de gebieden waar dit wel werd bezorgd) en dat het blad voorts op vier locaties kon worden afgehaald. Nu voorts aannemelijk was dat het bestuursorgaan in de regel van dit betreffende huis-aan-huisblad gebruik maakte, was het voorgaande voldoende.

De bewoners dienden met andere woorden maar zelf wekelijks een huis-aan-huisblad te halen om op de hoogte te blijven van de besluiten. Hierbij biedt internet gelukkig een uitkomst – veel bestuursorganen (waaronder gemeenten en provincies) hebben er inmiddels gewoonte van gemaakt om besluiten ook op internet te publiceren. Volgens de wet is de schriftelijke publicatie vooralsnog beslissend.

Femke van Ooijen is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bestuursrecht.

Vragen?