Concept-Wetsvoorstel Maatschappelijke Onderneming

In een voorgaande weblog schreven wij dat de projectgroep “Rechtsvorm Maatschappelijk Ondernemen” de tijd rijp vond voor een nieuwe rechtspersoon. Na bijna een jaar is er nu een concrete uitwerking van de door de projectgroep gedane voorstellen, in de vorm van het concept-wetsvoorstel “Maatschappelijke Onderneming”. Op 12 juli heeft minister Hirsch Ballin van Justitie het concept-wetsvoorstel ter consultatie naar verschillende instanties verstuurd.

De achtergrond van het wetsvoorstel blijft onveranderd. Deze rechtspersoon wordt in het leven geroepen voor instellingen in de semi-publieke sector, zoals scholen, universiteiten, ziekenhuizen en woningcorporaties. Met deze wettelijke regeling wordt beoogd de mogelijkheden voor deze instellingen te verruimen, zodat zij slagvaardiger kunnen optreden. Het concept-wetsvoorstel is een uitvloeisel van de voortschrijdende professionalisering die heeft plaatsgevonden in de semi-publiekrechtelijk sector. Uiteindelijk moet deze nieuwe rechtspersoon leiden tot een structuur die garanties bevat voor een evenwicht tussen het maatschappelijk belang en de andere belangen van deze instellingen, zoals de financiële belangen en de eisen van professionaliteit van de dienstverlening.

Het concept-wetsvoorstel voorziet in de implementatie van een nieuwe titel 6a “Maatschappelijke ondernemingen” in het Tweede Burgerlijk Wetboek, welke geplaatst zal worden na titel 6 “Stichting”.

De maatschappelijke onderneming zal drie organen kennen, te weten een bestuur, een raad van toezicht en een belanghebbendenvertegenwoordiging.
Het bestuur vertegenwoordigt de onderneming en is belast met het besturen ervan.
De raad van toezicht zal het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken controleren. Daarnaast staat de raad van toezicht het bestuur met advies terzijde. Ook zijn belangrijke besluiten van het bestuur aan de goedkeuring van de raad van toezicht onderworpen. Tot slot kan de raad van toezicht het bestuur benoemen en ontslaan.

Een ander belangrijk orgaan is de belanghebbendenvertegenwoordiging. De statuten zullen nader bepalen wie de belanghebbenden zijn. De belanghebbenden zijn in ieder geval de reguliere afnemers van de diensten van de maatschappelijke onderneming (bijvoorbeeld patiëntenverenigingen), maar het blijft daartoe niet noodzakelijkerwijs beperkt.

Voorts geeft het wetsvoorstel de belanghebbendenvertegenwoordiging de bevoegdheid adviezen te geven aan het bestuur. Daarnaast moet het bestuur verantwoording afleggen aan de belanghebbendenvertegenwoordiging door middel van het opstellen van een jaarrekening en jaarverslag. De maatschappelijke onderneming is verplicht haar jaarrekening te publiceren.

Tot slot worden de belanghebbendenvertegenwoordiging en de raad van toezicht wettelijke instrumenten aangereikt om hun bevoegdheden uit te oefenen, zoals de geschillenregeling en het enquêterecht.

De centrale vraag in deze consultatieronde is of de rechtspersoon voor de maatschappelijke onderneming en de wijze waarop de macht over de organen van die rechtspersoon is verdeeld, geschikt is om de ontwikkelingen aan te kunnen waarvoor instellingen in de semi-publieke sector zich geplaatst zien.

Reacties kunnen tot 1 oktober 2007 bij de minister worden ingediend. Naar aanleiding van deze reacties zal het wetsvoorstel worden voorbereid dat naar het kabinet gaat, wat volgens de planning eind van het jaar 2008 zal plaatsvinden.

Wij houden u op de hoogte.

Stephanie Mekking is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied vennootschapsrecht.

Vragen?