Gevaarlijke hoogspanning

Hoe gevaarlijk is het om kortere of langere tijd onder een hoogspanningsmast te verblijven? En als dat gevaarlijk kan zijn, kan de gemeente dan wel een sportcomplex aanleggen direct onder zo'n hoogspanningsmast?

Bovenstaande vragen kwamen onlangs aan de orde in een onlangs gepubliceerde uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het ging in deze zaak om een aan te leggen sportcomplex in de gemeente Zutphen. De gemeente Zutphen meende dat de aanleg van een sportcomplex onder een hoogspanningsmast aanvaardbaar was, waarbij zij zich baseerde op een advies van de staatssecretaris van VROM.

Het advies van VROM houdt kort gezegd in dat het wordt afgeraden om “gevoelige bestemmingen” als woningen, scholen, kinderopvangverblijven en crèches onder een hoogspanningsmast te bouwen. Op deze wijze legt het Ministerie beperkingen op aan de toelaatbaarheid van woningbouw. De reden: er bestaat mogelijk een statistisch verband tussen het optreden van leukemie bij kinderen en de magnetische velden van bovengrondse hoogspanningslijnen. Voor sportvelden, zwembaden en speeltuinen zijn in het advies echter geen beperkingen gegeven omdat kinderen daar niet langdurig zouden verblijven.

De Raad van State nam geen genoegen met dit advies als onderbouwing van de reden waarom het aanvaarbaar is om een sportveld onder een hoogspanningsmast te bouwen en heeft het bestemmingsplan vernietigd. De Raad van State overwoog in de uitspraak dat het advies alleen een beperking inhoudt van woningen en scholen in een omgeving van meer dan 0,4 microtesla. Het advies geeft geen normering voor andere bestemmingen waar mensen ook langdurig verblijven of een normering voor gebieden waar sprake is van een veel zwaardere belasting dan 0,4 microtesla. Dit achtte de Raad van State onaanvaardbaar.

Er zal, aldus de Raad van State, eerst nader onderzoek gedaan moeten worden naar de verblijfsduur van de gebruikers, de omvang van de magneetveldzone en wat de magnetische veldsterkte is. Pas dan kunnen de risico's afgewogen worden die een verblijf op de plaatsen binnen een magneetveldzone met zich meebrengen en welke risico's nog verantwoord zijn.

Het is mogelijk gevaarlijk om langdurig te verblijven onder een hoogspanningsmast. Kan de gemeente desondanks een sportcomplex aanleggen onder zo'n hoogspanningsmast? Nee, in ieder geval niet zolang de risico's voor de gebruikers daarvan niet vaststaan en geen zorgvuldige afweging gemaakt kan worden of de risico's aanvaardbaar zijn.

Deze uitspraak heeft gevolgen voor een ieder die wil bouwen onder of vlakbij een hoogspanningmast. Er zijn niet alleen beperkingen voor woningen en scholen en dergelijke, maar ook voor vrijwel alle andere bestemmingen waar mensen wat langer verblijven. En welke beperkingen dat zullen zijn, staat nog niet vast. Wordt ongetwijfeld vervolgd.