Werkgeversaansprakelijkheid: een wurggreep?

Indien een werknemer door zijn fout schade aan een derde toebrengt, is diens (overheids)werkgever daarvoor aansprakelijk, indien (i) de kans op de fout is vergroot door de te verrichten werkzaamheden en (ii) de degene in wiens dienst de ondergeschikte zijn taak vervulde zeggenschap heeft over de gedragingen waarin de fout was gelegen. Over deze aansprakelijkheid zijn heel wat uitspraken geweest en arresten gewezen. Recent boog het Hof te Amsterdam zich er weer eens over.

Een ambtenaar, werkzaam als monteur/lasser, was in tijdelijk dienst bij de Reinigings- en Havendienst van de gemeente. Tijdens zijn dienstverband bevond hij zich samen met een collega in een ruimte waar over het algemeen de pauzes worden gehouden. Aan het einde van de pauze, toen de collega onderuitgezakt op een stoel zat, ging de ambtenaar achter zijn collega staan en pakte hem van achteren in een wurggreep. De stoel waarop deze collega zat kantelde achterover en de man kwam met zijn volle gewicht aan zijn nek in de armen van de ambtenaar te hangen. Pas toen de collega uit ademnood vreemde bewegingen begon te maken liet de ambtenaar los – en is met hem naar het ziekenhuis gegaan (dat dan weer wel).

De collega vordert schadevergoeding van zowel de ambtenaar op grond van onrechtmatige daad als van diens werkgever, de gemeente, op grond van diens aansprakelijkheid voor ondergeschikten. Dat de gedragingen van de ambtenaar onrechtmatig zijn is duidelijk. Het feit dat partijen volgens de ambtenaar aan het stoeien waren doet hier uiteraard niets aan af.

De gemeente stelt dat zij niet aansprakelijk is omdat zij op het moment van de wurggreep geen zeggenschap had over de handelingen van de ambtenaar. Bovendien is het gedrag van de ambtenaar te ver verwijderd van de opgedragen werkzaamheden om aansprakelijkheid te kunnen aanvaarden, aldus de gemeente. Het Hof gaat hier niet in mee en overweegt dat de gemeente wel degelijk juridische zeggenschap had over de betreffende gedragingen, immers het gebeuren vond plaats in de theepauze, onder diensttijd, tussen collega's en in een aan de gemeente toebehorend lokaal. Het stond de gemeente vrij haar ambtenaren op zulk gedrag aan te spreken, hetgeen de gemeente ook doet en heeft gedaan.

De gemeente stelde verder dat de kans op de daad van de ambtenaar niet werd vergroot door vervulling van zijn taak, een ander vereiste voor voornoemde aansprakelijkheid. Hierin geeft het Hof de gemeente wél gelijk: er was geen sprake van een door de gemeente gegeven opdracht die de kans zou kunnen vergroten dat een dergelijke wurggreep op een collega zou worden toegepast door de ambtenaar. Anders gezegd: er was geen enkele relatie tussen het werk en de onrechtmatige daad. En op die grond oordeelt het Hof dat de gemeente dan ook niet aansprakelijk is voor de onrechtmatige daad van de ambtenaar.

De aansprakelijkheid van werkgevers voor hun ondergeschikten is dus niet altijd een wurggreep, en strekt zich daartoe in elk geval niet uit.

Kissiwah Mireku is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?