Wilders is goedkoper uit met rapper dan met fotograaf

Het is geen schadevergoeding van de soort waaraan ik in een eerder blogje wat bespiegelingen besteedde, maar PVV lijsttrekker Geert Wilders zal toch in de buidel moeten tasten naar aanleiding van zijn film Fitna. Vandaag werd door de Rechtbank Amsterdam uitspraak gedaan in het kort geding dat was aangespannen door rapper Salah Edin (artiestennaam) en de fotograaf die hem voor zijn albumhoes vereeuwigde. U kent de feiten: in de oorspronkelijke versie van Fitna wordt de foto met het portret van de rapper getoond. De foto is 13 seconden in beeld met het opschrift “Mohammed B.”. Het moet gezegd: de foto lijkt ook sterk op de politiefoto van B. die in 2004, kort na de moord op Theo van Gogh, werd verspreid (en dat was ook min of meer de bedoeling, zo blijkt uit de uitspraak).

Auteurs- en portretrechtelijk is dit een duidelijk zaak: de foto is zonder toestemming (verveelvoudigd en) openbaar gemaakt en het portret is openbaar gemaakt op een wijze waartegen de geportretteerde zich in redelijkheid kan verzetten. Het is daarnaast een zaak in kort geding, dus duidelijk is ook dat slechts een voorschot op de schadevergoeding zal worden toegewezen (in afwachting van een definitieve vaststelling van die vergoeding in een eventuele bodemprocedure).
Maar waarom kreeg de fotograaf 5.000 euro voorschot en de rapper maar 3.000?

Welnu, de auteursrechtinbreuk is klip en klaar en daar is eigenlijk geen inhoudelijk verweer tegen gevoerd. De eisende fotograaf had ook 5.000 euro geëist. Zoals vaak gebeurt in dit soort gevallen werd daarbij aangeknoopt bij de tarieven die de Fotografenfederatie voor 2008 hanteert. Voor een vrije licentie voor één jaar geldt daar een tarief van 5.685 euro; voor het gebruiken van een foto (niet in advertenties, tv-reclames of op een billboard) geldt een tarief van EUR 2.300,-. Gegeven het feit dat de foto in korte tijd vele malen over de hele wereld is bekeken, vindt de Voorzieningenrechter een voorschot van 5.000,- redelijk.

(Opvallend is dat de fotograaf niet tevens aanknoping heeft gezocht bij de standaardvoorwaarden van de fotografenfederatie. Die bepalen o.a. dat in geval van inbreuk een vergoeding moet worden betaald toe ter hoogte van tenminste driemaal de door de fotograaf gebruikelijk gehanteerde licentievergoeding voor een dergelijke vorm van gebruik. Maar goed, misschien was dat wel lager uitgekomen. Bovendien wordt in foto-inbreuk zaken de analogie met die standaardvoorwaarden minder toegepast dan die met de tarieven.)

Maar waarom kreeg de rapper nu minder? Hier speelt een door Wilders aangevoerd verweer een rol. Deze had aangevoerd dat er sprake was van een zekere mate van eigen schuld van Salah Edin, omdat die zelf een foto had laten maken die lijkt op die van Mohammed B. Een vergissing zou aldus snel zijn gemaakt. De Rechtbank oordeelt hierover:

Het verweer van [Wilders] dat de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan [Salah Edin] kan worden toegerekend – als [deze] niet als Mohammed B. had geposeerd dan was de vergissing niet gemaakt – lijkt vooralsnog in een bodemprocedure een goede kans van slagen te hebben, wat zal leiden tot een vermindering van de vergoedingsplicht. Deze eigen schuld zal, afgezet tegen de schuld van [Wilders], echter niet zodanig zijn dat in het geheel geen schadevergoeding zal worden toegekend. In de gegeven omstandigheden is een voorschot van EUR 3.000,- op de immateriële schadevergoeding redelijk.

Zo zit dat dus. Of het ooit van een bodemprocedure gaat komen zullen we moeten afwachten.

Vragen?