Sebastiaan Levelt, 8 augustus 2008

Welstand: loketcriteria

Een bouwplan wordt getoetst aan de redelijke eisen van welstand, beoordeeld naar de criteria neergelegd in de welstandsnota. In deze nota zijn tevens de zogenaamde loketcriteria opgenomen. Deze criteria zijn van toepassing op de licht-vergunningplichtige bouwactiviteiten en houden een beperktere toets in. Beperkter omdat normaliter wordt beoordeeld of een bouwwerk zowel op zichzelf als in verband met de omgeving (of de te verwachten ontwikkelingen daarvan) niet in strijd is met redelijke eisen van welstand. De loketcriteria beschouwen uitsluitend of een bouwwerk op zichzelf niet in strijd is met deze eisen en dus niet in verband met de omgeving. Vandaar ook de naam ‘loketcriteria’, een bouwplan kan bij wijze van spreken ‘aan het loket’ aan de hand van de genoemde criteria op welstand worden beoordeeld. Deze loketcriteria zijn in het leven geroepen voor het gemak van de burger.

Toch komt het voor dat er zodanig mee wordt omgesprongen dat zij omslaan in het nadeel van de burger. Dat deed zich voor in het door de Afdeling bestuursrechtspraak in de uitspraak van 16 april 2008 (200705758, Gst 7299, 81) behandelde geval. Het bestuursorgaan had vastgesteld dat een bouwplan in strijd was met de loketcriteria en had op grond daarvan de lichte bouwvergunning voor een dakkapel geweigerd. De Afdeling fluit het bestuursorgaan terug. Indien er strijd is met de loketcriteria, dient vervolgens te worden beoordeeld of het bouwplan wellicht wel voldoet aan de algemene criteria van welstand, dus die waarbij een verband wordt gelegd met de omgeving. De welstandscommissie had moeten worden gevraagd te adviseren over een toets aan deze algemene criteria. Een dakkapel die wellicht op zichzelf beschouwd niet voldoet aan de loketcriteria, kan bijvoorbeeld wel goed passen in een omgeving, waarin al meer van dezelfde dakkapellen aanwezig zijn.

Dus de hoofdregel voor de welstandstoets bij licht-vergunningplichtige bouwvergunningen blijft: uitsluitend de loketcriteria indien deze leiden tot een positief welstandsadvies, indien dat niet het geval is dan dient een toets aan de algemene welstandscriteria te volgen aan de hand van een advies van de welstandscommissie. Het niet voldoen aan de loketcriteria op zich is niet voldoende voor een weigering van de vergunning.

Vragen?