Opheffing vrijwillig ingestelde OR

De Wet op de ondernemingsraden (WOR) bepaalt dat elke onderneming waar in de regel ten minste vijftig personen werkzaam zijn, een ondernemingsraad (OR) dient in te stellen. Wanneer het aantal werkzame personen onder de vijftig komt, houdt deze verplicht ingestelde OR van rechtswege op te bestaan bij het eindigen van de dan lopende zittingsperiode van die OR. Een (andere) opheffingsgrond geeft de WOR niet, althans niet voor verplicht ingestelde raden.

De WOR geeft ondernemers ook de mogelijkheid vrijwillig over te gaan tot oprichting van een OR als in de onderneming minder dan vijftig medewerkers werkzaam zijn. De ondernemer kan een dergelijke vrijwillig ingestelde OR wel opheffen, maar slechts bij het eindigen van de lopende zittingsperiode van de OR én indien dan sprake is van een belangrijke wijziging van omstandigheden. Ondernemers dienen derhalve goed bij zichzelf te rade te gaan alvorens vrijwillig over te gaan tot de oprichting van een OR. Men komt er immers niet zomaar weer “vanaf”, zo ondervond ook de ondernemer in deze uitspraak.

Een onderneming heeft sinds dertig jaar een OR. Na afloop van de zittingsperiode van de OR zijn in de onderneming nog 24 werknemers werkzaam en de onderne-mer gaat vrijwillig over tot continuering van de OR. Dit was in 2005. In 2008, wanneer de OR hem verzoekt verkiezingen te organiseren, stelt de ondernemer zich op het standpunt dat de vrijwillige OR dient te worden opgeheven. Wel is de ondernemer bereid een personeelsvertegenwoordiging (PVT) in te stellen, omdat dat een meer passende opvolging zou zijn van de OR. Een PVT heeft evenwel minder bevoegdheden dan de OR en heeft bovendien een meer vrijblijvend karakter.

De ondernemer stelt dat er sprake is van belangrijke wijzigingen in de omstandig-heden, maar van alles wat hij aandraagt – afdelingen die anders werken, een afdeling die is gesloten, Wijzigingen in de IT sfeer, stelt de OR dat deze in 2005 ook al speelden. Het aantal personeelsleden is in de tussentijd zelfs gestegen naar 36.

Belangrijk detail is dat ten tijde van de discussie omtrent het opheffen van de OR, de ondernemer de functieprofielen binnen zijn onderneming wilde herzien althans duidelijker wilde beschrijven en onderbrengen in een nieuw systeem. Hier speelde ook mee dat de onderneming een nieuwe bestuurder had, die het opstellen en wijzigen van de functieprofielen zo snel mogelijk wilde afronden.

De OR was het – samen met bijna alle overige personeelsleden – niet eens met dit besluit van de ondernemer en de kantonrechter deelde deze mening. De kanton-rechter overwoog dat geen sprake was van een belangrijke wijziging van omstan-digheden, nu de door de ondernemer aangedragen wijzigingen al langer bestonden en het niet duidelijk was waarom de gestelde wijzigingen nu tot opheffing van de OR zouden moeten leiden. Duidelijk was in elk geval dat de OR een belangrijke rol in de onderneming speelde en dat het niet de bedoeling was van de wetgever het opheffen van een – vrijwillig ingestelde – OR gemakkelijk te maken, aldus de kantonrechter. Bovendien heeft zowel de OR als een groot deel van het personeel zich uitgesproken vóór het voortbestaan van de OR, terwijl vaststaat dat niemand zich voor de verkiezingen van de PVT kandidaat heeft willen stellen (op verzoek van de OR overigens). Dit zou betekenen dat bij opheffing van de OR er geen officiële medezeggenschap meer zou bestaan. De bereidheid van de ondernemer een PVT in te stellen en haar personeel ook overigens goed te informeren kan, hoe goed bedoeld ook, niet als een goed substituut worden aangemerkt vanwege het vrijblijvende karakter daarvan. Bovendien is gebleken dat binnenkort een belangrijke item ter beslissing op tafel ligt, namelijk de wijziging van de functieprofielen. De kantonrechter oordeelt dan ook dat continuering van de OR is geboden.

Nu deze procedure in kort geding werd gevoerd, zou het kunnen zijn dat de bodemrechter anders oordeelt. Mocht dat het geval zijn, dan zal ik daar uiteraard weer een blogje aan wagen.

Kissiwah Mireku is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?