“Grievend” Wikipedia artikel blijft voorlopig staan.

Wie naar Bob Sijthoff zoekt op Wikipedia.nl blijft daar vooralsnog een artikel aantreffen dat de zakenman en coureur niet welgevallig is. In het artikel wordt onder meer aandacht besteed aan enkele incidenten rond Sijthoff die in het verleden de pers hebben gehaald. Naar de mening van Sijthoff bevat het artikel tal van onjuistheden en zijn de beweringen grievend en onrechtmatig. Hij eiste dan ook voor de Rechtbank te Utrecht verwijdering van het artikel uit Wikipedia en bekendmaking van de personalia van de schrijver, aangeduid als ene “Jacob H.”.

Zijn eis is niet toegewezen. Niet omdat de rechter deze ongegrond vond; de rechter is aan de beoordeling van de eis helemaal niet toegekomen. Sijthoff had namelijk de Vereniging Wiki Nederland en de Stichting Wiki Nederland gedagvaard en die hebben, naar het oordeel van de rechtbank geen invloed op de inhoud van de site. De Amerikaanse Wikimedia Foundation houdt de site in de lucht. Wikimedia Nederland is, naar eigen zeggen, alleen maar een soort fanclub en heeft geen zeggenschap over wat er op Wikipedia staat. Daar heeft Sijthoff naar het oordeel van de rechter onvoldoende tegenover kunnen stellen.
Nu is het in deze concrete zaak nog maar de vraag of de eiser succes zou hebben gehad als wél de juiste organisatie gedagvaard was. Er wordt immers gedocumenteerd verwezen naar artikelen uit de pers en tegen die artikelen is kennelijk niet opgetreden. Dat maakt de zaak in mijn beleving niet sterker.

Maar deze zaak is wel weer een sprekend voorbeeld van hoeveel lastiger het is om succesvol op te treden tegen een onwelgevallige publicatie op internet dan tegen een pers-, radio- of televisiepublicatie. Okee: na ruim tien jaar wijdverspreid internet zijn we er wel achter dat ten aanzien van onrechtmatige publicaties inhoudelijk in ieder geval gezegd kan worden: wat offline geldt moet ook online gelden. En de rechten en verplichtingen van internetproviders en beheerders van fora (en sites als Wikipedia) zijn door een Europese Richtlijn (uitgemond in o.a. artikel 6:196c BW) en een uitspraak van de Hoge Raad (Lycos/Pessers) ook veel duidelijker geworden. Maar dat wil nog altijd niet zeggen dat men de verantwoordelijke op gemakkelijke wijze voor de rechter krijgt en een uitgesproken vonnis op gemakkelijke wijze geëxecuteerd. Laat staan dat men de publicatie gemakkelijk van het net afkrijgt…

Het probleem ligt in enkele kerneigenschappen van het internet: het is wereldomspannend, heeft een ijzeren geheugen en men kan zich er zonder heel veel moeite anoniem op bewegen. Sprekend voorbeeld van dat laatste biedt de zaak Lycos/Pessers zelf. Na jaren procederen had de vermeend belasterde postzegelhandelaar Pessers eindelijk een rechterlijk bevel op basis waarvan Lycos de beschikbare gegevens van de publicist moest noemen. En toen bleek het te gaan om iemand die zich achter een anoniem mailadres schuilhield (en kon blijven houden). Het ijzeren geheugen vinden we bijvoorbeeld terug in zaak van de Utrechtse studentes: ondanks hun inspanningen is het ruim zeven jaar na de hype nog altijd mogelijk hun “dagboek” op internet terug te vinden.

En het internationale aspect wordt treffend in deze zaak Sijthoff gedemonstreerd. Ook al is een artikel in het Nederlands geschreven, op de Nederlandstalige Wikipedia gepubliceerd door een Nederlander die deel uitmaakt van een heel gezelschap Nederlandse “Wikipedianen”, niettemin bevindt de eerst aan te spreken verantwoordelijke zich in de VS.
Is die dan niet aan te spreken? Jazeker wel. En dat zelfs voor de Nederlandse rechter en naar Nederlands recht. Het probleem is echter dat een veroordelend vonnis vervolgens in de VS ten uitvoer zal moeten worden gebracht (aannemende dat de VS-organisatie in Nederland geen vermogensobjecten heeft waarop verhaal mogelijk is). En dat is geen sinecure.

Kortom: er wringt nog het een en ander in de toepassing van de regels over onrechtmatige publicaties op het internet. Wordt vervolgd.

Vragen?