Rechtbank: Mininova handelt onrechtmatig

Nadat het Zweedse “The Pirate Bay”, zij het in absentia, vorige maand van de kort geding rechter al een draai om de oren mocht incasseren, was eergisteren de beurt aan de Nederlandse torrentsite Mininova. In een bodemprocedure, deze keer. De rechtbank Utrecht oordeelde (ook in deze procedure op vordering van BREIN) dat Mininova handelend moet optreden om het plegen van auteursrechtinbreuk via haar site tegen te gaan. Dat gaat dus minder ver dan het vonnis tegen The Pirate Bay: die moest immers dicht (althans voor Nederland). Vanwaar dat verschil?

Dat zal zeker te maken hebben met het feit dat Mininova geen verstek heeft laten gaan, maar gewoon verweer heeft gevoerd. Dat maakte het immers mogelijk om de rechter duidelijk uit te leggen hoe de site precies werkt en de rechter moest met dat verweer daadwerkelijk rekening houden. In een verstekzaak als bij The Pirate Bay ziet de rechter alleen de kant van de eiser (BREIN) en beoordeelt slechts of diens vordering niet “kennelijk ongegrond of onrechtmatig” is. Overigens is The Pirate Bay inmiddels tegen dat vonnis in verzet gekomen en heeft BREIN ermee ingestemd dat de site for the time being nog even open blijft.

Wat is nu de uitkomst bij Mininova? Welnu: zij moet alle torrents op haar site die verwijzen naar auteursrechtelijk beschermd materiaal verwijderen.
Even een stukje technische uitleg. Zo’n torrent is niets meer of minder dan een bestandje dat verwijst naar een zogenaamde “tracker”: een distributiepunt dat vraag- en aanbod naar een bepaald bestand (een film, een computerprogramma, een song) coördineert. Wie de torrent aanklikt brengt zijn Bittorrent-client (een programma dat het down- en uploaden verzorgt) in contact met die tracker en voilà: dat programma begint het gewenste bestand meteen van de computers van andere gebruikers te downloaden. én: (en daar zit auteursrechtelijk de catch): direct zorgt het programma er ook voor dat de downloader alles wat hij heeft binnengekregen zelf meteen weer beschikbaar stelt voor ándere downloaders. Iedere downloader is dus tevens een uploader. En zoals u zo langzamerhand wel weet is downloaden toegestaan (een enkele wilde uitspraak terzijde latend), terwijl uploaden als openbaar maken wordt aangemerkt en daarmee zonder auteursrechtelijke toestemming niet mag.

Tot zover bij? Dan zult u begrijpen dat zo’n torrent op zichzelf auteursrechtelijk gezien “niets is”. Het beschikbaar stellen van een torrent is dus ook geen auteursrechtinbreuk. Maar…: het beschikbaar stellen van een torrent maakt wél auteursrechtinbreuk mogelijk. Tenminste, als het gaat om een torrent die verwijst naar een tracker waar auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt gedown- en geupload.

Is dat erg? Volgens Mininova niet. Op het vlak van het auteursrecht gaat de rechtbank daar ook in mee:
“Mininova heeft op geen enkel moment de macht over het bestand zelf en kan het dus ook niet bewerken of verwijderen, en in zoverre evenmin voorkomen dat het bestand de downloader bereikt.”
Dat is niet zonder belang, want daarmee zegt de rechtbank in feite dat Mininova niet openbaar maakt, in de zin van de Auteurswet. BREIN had in dit verband een beroep gedaan op het zogenaamde “Kabelpiraten arrest”, waarin de Hoge Raad had aangenomen dat kabelexploitanten in de jaren tachtig óók de uitzendingen van piraten “openbaar maakten”, ook al was dat tegen wil en dank. Zij hadden het immers in hun macht om hun apparatuur uit te zetten.
De Rechtbank wilde hier een vergelijking tussen kabelexploitanten en “torrentverschaffers” dus echter niet aan.

Maar hoewel Mininova dus géén auteursrechtinbreuk maakt, handelt zij volgens de rechtbank wél anderszins onrechtmatig. Namelijk door “gelegenheid te geven tot, aan te zetten tot en te profiteren van inbreuken op de auteursrechten en naburige rechten van de door Brein vertegenwoordigde rechthebbenden.”, want
“Mininova:
– moedigt gebruikers aan om bestanden met auteursrechtelijk beschermd materiaal via het platform Mininova toegankelijk te maken;
– helpt gebruikers bij het vinden van het bestand dat het gewenste auteursrechtelijk beschermde werk bevat;
– en zorgt dat bestanden met auteursrechtelijk beschermd materiaal die via haar platform toegankelijk zijn, ook bruikbaar zijn voor haar gebruikers: dat de bestanden de beloofde inhoud bevatten (en niet leeg zijn), geen virussen bevatten en dat – voor zover de bestanden met een wachtwoord beveiligd zijn – het benodigde wachtwoord verstrekt wordt.
Door deze handelwijze worden de gebruikers beter in staat gesteld om bestanden met auteursrechtelijk beschermd materiaal met elkaar te delen. Daardoor wordt het belang van de auteursrechthebbenden om zelf te bepalen op welke wijze en onder welke voorwaarden (waaronder betaling daarvoor) hun werken de gebruiker bereiken, geschaad.”

“Notice and put back.”
Mininova had nog aangevoerd dat zij een keurige “notice and take down” procedure volgde. Een auteursrechthebbende hoefde maar bij haar aan te kloppen (met redelijk bewijs van zijn status als zodanig) en de betreffende torrent werd weggehaald.
Daar was de rechtbank niet gevoelig voor, met name niet omdat de gevolgde procedure er niet voor zorgde dat als de betreffende torrent wederom werd aangeboden, deze automatisch (dus zonder notice) weer werd verwijderd. De rechtbank ging nog een stapje verder. Bij bestanden in bepaalde categorieën (films, games, muziek, tv-series) zou Mininova er van uit moeten gaan dat deze beschermd zijn en deze moeten verwijderen. Als dat in bepaalde gevallen een “false positive” zou opleveren (een tóch niet beschermd werk zou worden weggehaald), dan zou een belanghebbende aan de bel kunnen trekken om de betreffende torrent terug geplaatst te krijgen. Een soort “notice and put back”, dus…

Mininova krijgt drie maanden om de torrents die verwijzen naar beschermd materiaal te verwijderen. Daarna kost het haar 1000 euro per torrent die er ten onrechte (nog) staat.
Er zit vermoedelijk een hoger beroep aan te komen.

Vragen?