Partneralimentatie nog steeds levenslang?

Vroeger was partneralimentatie levenslang. Tegenwoordig in principe niet meer. De wetgever heeft in 1994 een maximumtermijn van 12 jaar ingevoerd; 12 jaar na de echtscheiding om precies te zijn. Als het huwelijk niet langer dan 5 jaar heeft geduurd en uit dit huwelijk geen kinderen zijn geboren, eindigt de verplichting tot levensonderhoud van rechtswege na het verstrijken van een termijn die gelijk is aan de duur van het huwelijk.

Toch zit er een addertje onder het gras, zo blijkt uit hetzelfde artikel 157 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Genoemde maximumtermijnen zijn niet in steen gehouwen; de rechter kan ze verlengen. Maar dan moet er wel heel wat aan de hand zijn. Het parlement heeft de maximumtermijnen niet voor niets ingevoerd. Verlenging moet dus een uitzondering blijven. De maatschappij verwacht van de exen, die alimentatie ontvangen, dat ze er in die tijd alles aan doen om zelf in hun onderhoud te voorzien.

In deze bijdrage gaan wij er voor het gemak uit van de meest voorkomende situatie, waarin de man de alimentatie betaalt aan zijn ex-vrouw. De vrouw – althans haar advocaat – kan bij de rechtbank een verlengingsverzoek indienen. Eerst zal zij moeten aantonen, dat de terugval in inkomen na de 12 jaar echt ingrijpend is. Daarnaast zal zij de rechter ervan moeten overtuigen, op grond van bewijsstukken, dat er bovendien sprake is van uitzonderlijke en zwaarwegende omstandigheden aan haar kant, die noodzaken tot haar verzoek, bijvoorbeeld samenhangend met een ernstige ziekte. Indien dat aangetoond is, zal de rechter verlenging overwegen. Maar eerst zal hij vervolgens alle omstandigheden aan de kant van de alimentatiebetaler bekijken en meewegen – en niet alleen diens financiële draagkracht.

Tot nu toe lijken rechters dergelijke verlengingsverzoeken af te wijzen, op een uitzondering na. Voorop blijft staan dat de verantwoordelijkheid voor elkaar na de scheiding nog wat na ebt, maar eindig is. Het huwelijk was niet levenslang, dan hoort de onderhoudsplicht ook niet meer levenslang te zijn.
Maar al met al heeft de betaler van partneralimentatie lange tijd geen absolute zekerheid of zijn financiële ruimte inderdaad zal toenemen, zodat hij voorzichtig moet blijven met het maken van plannen voor ‘erna’.
Het verlengingsverzoek kan slechts worden ingediend tot 3 maanden na afloop van de toepasselijke maximum alimentatietermijn. De vrouw moet dus zelf in de gaten houden wanneer die termijn eindigt. Sommige mannen betalen drie maanden langer in de hoop dat hun ex-vrouw niet weet wanneer de wettelijke termijn eindigt. Vaak ijdele hoop, want vrouwen kunnen ook tellen.

Op dit moment lijkt zich overigens een Kamermeerderheid af te tekenen voor een verdere beperking van het recht op alimentatie, waarbij men denkt aan een verkorting tot 8 jaar.

Clasien van de Pas – Rutgers van der Loeff is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied column.