Geen verbod staking schoonmaak in Amsterdam – of toch?

De inkt was nog niet droog onder het akkoord dat de bonden sloten over een nieuwe CAO in de (private) schoonmaakbranche, of het kort geding diende dat de gemeente Amsterdam had aangespannen tegen de Amsterdamse schoonmakers, of beter gezegd tegen de (ambtenaren)bonden die hebben gedreigd met een staking vanaf Koninginnedag in verband met de onderhandelingen over een nieuwe (gemeente)ambtenaren-CAO. Amsterdam wil die staking laten verbieden wegens de gevaren voor de openbare orde en de volksgezondheid. Wie kort na Koninginnedag wel eens door Amsterdam heeft gelopen of gefietst (wat wegens het vele glas meestal ook in lopen uitmondt) zal zich bij de zorgen van de gemeente iets kunnen voorstellen. De voorzieningenrechter heeft geen verbod gegeven, kort gezegd omdat nog niet duidelijk is of er nu wel of niet gestaakt gaat worden, en zo ja in welke mate.

Het recht op staking is een zwaarwegend recht, dat echter niet in nationale wetgeving is verankerd. Het recht is neergelegd in het Europees Sociaal Handvest. Daarin wordt kort gezegd het recht op een collectieve actie neergelegd. In de (vele) rechtspraak die daarover sindsdien is gewezen is onder meer uitgesproken dat de bescherming op grond van dit verdrag breed is (acties vallen dus al snel onder de beschermingsbepaling), maar dat voor die acties wel spelregels (zo worden ze echt genoemd) gelden. Zo moet een staking wel een uiterste middel zijn (in de praktijk: er mag niet al te snel naar worden gegrepen), een staking moet tijdig worden aangezegd, en verder kan het recht op staking worden beperkt als de staking gevaar oplevert voor, onder andere, openbare orde of volksgezondheid.

Op dat laatste beriep Amsterdam zich, en de rechter toont daar het nodige begrip voor. De bonden stellen echter dat een staking nog helemaal niet is aangekondigd, en dat er wellicht wel andere acties komen. De bonden hebben bovendien toegezegd dat ze waarschijnlijk vanavond, maar uiterlijk morgenochtend hun definitieve plannen bekend zullen maken. De rechter vindt dat de gemeente dat dan maar moet afwachten – als die plannen er zijn, kan namelijk ook worden vastgesteld of er inderdaad een gevaar voor openbare orde en/of volksgezondheid optreedt.

Het is dus zeker niet zo dat hiermee het groen licht voor een algemene staking is gegeven. Integendeel, uit de uitspraak lees ik dat als er een algemene staking zou worden gepland de kans groot is dat een rechter die zou verbieden. Het wachten is nu dus op de plannen van de bonden, en daarna op de reactie van Amsterdam. Heel veel tijd is er niet meer, maar genoeg voor nog een kort geding, nog een uitspraak, en nog een blogje van ons. We houden u op de hoogte en zijn zelf ook benieuwd hoe lang het na 30 april duurt voordat we weer door de stad kunnen fietsen.

Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?