Onderhoudsverplichting Monumentenwet

De Monumentenwet kent geen expliciete onderhoudsverplichting voor geregistreerde rijksmonumenten. Als gebruik is gemaakt van een restauratiesubsidie of faciliteiten van het restauratiefonds geldt als voorwaarde dat men zich vastlegt op een onderhoudsplan.

Met de uitspraak van de rechtbank Roermond van 21 december 2010 is hierop een nuancering aangebracht. Zodra “niet onderhouden” overgaat in “bewust verwaarlozen” acht de rechtbank het verbod opgenomen in artikel 11, tweede lid onder b van de Monumentenwet geschonden. Hierin is bepaald dat het verboden is om een beschermd monument te gebruiken of te laten gebruiken op een wijze, waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht.

In het door de rechtbank behandelde geval stond vast dat de eigenaar van het monument geen maatregelen trof aan kapotte ramen en daken, hetgeen volgens de rechtbank moest worden aangemerkt als het “bewust verwaarlozen van een monument waardoor de monumentale waarden in gevaar worden gebracht”. Gegeven de overtreding van het betrokken wettelijk voorschrift achtte de rechtbank het betrokken college van burgemeester en wethouders bevoegd een last onder dwangsom op te leggen.

Op grond van deze uitspraak kan niet worden geconcludeerd dat thans onverkort een onderhoudsverplichting geldt (nog daargelaten de mogelijkheid dat een eventueel hoger beroep tot een ander resultaat leidt). Het criterium is en blijft of er sprake is van gevaarzetting voor de monumentale waarden door de bewuste verwaarlozing. Doordat de rechtbank het nalaten van herstelmaatregelen aan ramen en dak schaart onder dit begrip komt de vraag op welke werkzaamheden nog meer daaronder zouden kunnen worden gebracht. Door bijvoorbeeld schilderwerk niet tijdig uit te voeren kunnen kozijnen wegrotten, waarmee monumentale waarden verloren gaan (hetgeen rechtstreeks het geval is indien het gaat om het historische bouwmateriaal). De argumentatie van de rechtbank volgend zou hiermee ook in strijd met artikel 11, tweede lid onder b van de Monumentenwet worden gehandeld. Het verplichten van de eigenaar zijn monument te schilderen komt wel erg dichtbij een reguliere onderhoudsverplichting.

Vragen?