NEN-normen geen algemeen verbindend voorschrift maar wel verbindend

NEN-normen zijn volgens de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State “gewoon” verbindend. De Afdeling kwam enkele weken geleden tot deze conclusie in haar uitspraak van 2 februari jl.

Eerder was er veel ophef ontstaan doordat de rechtbank Den Haag in 2008 oordeelde dat de NEN-normen onverbindend waren, omdat ze als algemeen verbindende voorschriften niet op de juiste wijze bekend zouden zijn gemaakt. Wij schreven hierover in eerdere bijdragen.

In de hoge beroepprocedure oordeelde het hof ’s-Gravenhage dat de eisen van de Bekendmakingswet niet van toepassing waren, omdat de betreffende NEN-normen geen algemeen verbindende voorschriften zijn, maar slechts publiekrechtelijk geldende normen waaraan voldoende bekendheid is gegeven. Conclusie van het hof ‘s-Gravenhage: NEN-normen hebben toch verbindende kracht. De Hoge Raad zal zich binnenkort in deze zaak over de kwestie buigen.

De Afdeling volgt ondertussen in een bestuursrechtelijke zaak de lijn van het hof ’s-Gravenhage. Ook volgens de Afdeling zijn de NEN-normen geen algemeen verbindende voorschriften (d.w.z. naar buiten werkende, de burgers bindende regels, die uitgaan van een orgaan dat de bevoegdheid daartoe aan de formele wet ontleent). Ter onderbouwing hiervan wijst de Afdeling onder meer naar de memorie van toelichting van de Woningwet en de Bekendmakingswet. Daaruit blijkt volgens de Afdeling niet dat is beoogd om de privaatrechtelijke organisatie die de NEN-normen opstelt aan te wijzen als een orgaan dat bevoegd is tot het vaststellen van algemeen verbindende voorschriften.

Omdat NEN-normen dus geen algemeen verbindende voorschriften zijn, is artikel 89 van de Grondwet noch de Bekendmakingswet van toepassing op de bekendmaking ervan, aldus de Afdeling. Volgens de Afdeling dienen NEN-normen wel voldoende kenbaar te zijn, omdat ze door de verwijzing in het Bouwbesluit 2003 naar buiten werkende, de burger bindende regels zijn. De Afdeling wijst er daarbij op dat de bekendmaking op verschillende wijzen kan geschieden. De terinzagelegging van de NEN-normen in de bibliotheek van het Nederlands Normalisatie Instituut, voor zover ze al niet bij de gemeente ingezien kunnen worden, zorgt volgens de Afdeling in ieder geval voor voldoende kenbaarheid bij de burger. En daarmee zijn we weer terug bij de situatie voor de uitspraak van de rechtbank Den Haag in 2008: NEN-normen zijn verbindend.

Wordt ongetwijfeld nog eenmaal vervolgd als de Hoge Raad zich – naar verwachting conform de Afdeling – heeft uitgesproken.

Paulien Beunk is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bouwrecht.

Vragen?