Abonnementen niet meer automatisch verlengd

De journaals en kranten kopten het gisteren massaal. Vanaf 1 december 2011 zal het u niet meer gebeuren: u hebt een abonnement voor een bepaalde looptijd, u wilt er van af, u vergeet dat er een opzegtermijn is bedongen en voor u het weet zit u weer voor dezelfde periode aan uw abonnement vast.

De abonnementsverstrekkers – sportscholen, kranten, tijdschriften, etc. – hebben in het overgrote deel van de gevallen algemene voorwaarden. Die staan vaak in kleine lettertjes op de achterkant van het aanvraagformulier. Of ze kunnen op de website worden opgezocht (wat, maar daarover in een latere blog wellicht meer, op zichzelf onvoldoende is). Als u bij het aangaan van het abonnement kennis heeft kunnen nemen van die algemene voorwaarden dan zit u daar in principe aan vast. De voorwaarden zijn dan onderdeel van de overeenkomst geworden. En juist in die algemene voorwaarden zult u – meestal – de regeling met betrekking tot de opzegging vinden.

Omdat de gemiddelde consument (ja zelfs: de gemiddelde jurist) deze algemene voorwaarden zelden tot nooit goed bestudeert, kan het dus zomaar zijn dat hij zichzelf ‘ophangt’ in een uitermate onwenselijke constructie. Om die reden heeft de wetgever een escape ingebouwd: de abonnementsverstrekker mag zich op de voorwaarden niet beroepen als er sprake is van een onredelijk bezwarend beding. En om de discussie over wat nou zo’n ‘onredelijk bezwarend beding’ is enigszins te voorkomen, heeft de wetgever ook al twee lijsten gemaakt met voorbeelden. Een zwarte lijst, als buiten twijfel staat dat een bepaald beding echt niet mag. En een grijze lijst, voor die bedingen waarbij we ervan uitgaan dat die voor de consument onredelijk bezwarend zijn, maar waarbij de abonnementsverstrekker de gelegenheid krijgt om aan te tonen dat daarvan in dit geval geen sprake is. Let wel op: de zwarte en grijze lijst gelden alleen met betrekking tot een overeenkomst tussen een consument en een professionele aanbieder.

In het kader van de nieuwe regeling heeft de wetgever nu zowel de zwarte als de grijze lijst aangepast. Op de zwarte lijst – dat wat echt niet meer mag – zijn de volgende bepalingen toegevoegd:

– Een overeenkomst mag niet meer stilzwijgend verlengd worden voor nogmaals een bepaalde duur. De overeenkomst mag wel stilzwijgend worden verlengd voor onbepaalde duur, maar dan moet de consument de mogelijkheid hebben om de overeenkomst op te zeggen met inachtneming van een opzegtermijn van een maand.
– Voor dag- nieuws- en weekbladen en tijdschriften geldt een iets andere regeling. Deze mogen wel automatisch worden verlengd, maar dan voor maximaal drie maanden. De consument moet dan telkens tegen het einde van de verlening kunnen opzeggen, de opzegtermijn is maximaal een maand. Voor bladen die automatisch voor onbepaalde duur worden verlengd geldt dat deze in principe moeten kunnen worden opgezegd met inachtneming van een opzegtermijn van een maand. Verschijnt het blad minder dan een keer per maand dan is maximaal drie maanden toegestaan.
– Een kennismakingsabonnement mag onder geen enkel beding automatisch worden verlengd.
– De abonnementsverstrekker mag de consument niet meer verplichten de overeenkomst op een bepaald moment op te zeggen. De consument moet op elk gewenst moment zijn opzegging kunnen overbrengen aan de aanbieder.
– De overeenkomst moet kunnen worden opgezegd op dezelfde manier als deze wordt gesloten. Nu is het vaak zo dat u een overeenkomst mondeling of via internet aangaat, maar deze per brief moet opzeggen. Per 1 december 2011 mag dit niet meer.

Op de grijze lijst – de overeenkomsten die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn, maar waar de aanbieder mag aantonen dat dat in casu niet het geval is, zijn ook enkele wijzigingen doorgevoerd:

– Een abonnement dat een looptijd heeft van meer dan een jaar, moet in principe na afloop van het eerste jaar elke maand kunnen worden opgezegd.
– De opzegtermijn bij ‘nieuwe’ overeenkomsten (dus overeenkomsten die niet zijn verlengd zoals hiervoor is besproken) mag niet langer zijn dan een maand.

Een belangrijke nog openstaande vraag is of de nieuwe regeling alleen geldt voor nieuwe abonnementen (dus aangegaan op of na 1 december 2011) of óók voor de abonnementen die op 1 december al liepen. Deze vraag ligt thans nog voor in de Eerste Kamer.

Mocht u twijfelen of uw algemene voorwaarden voldoen aan de nieuwe wetgeving, of wordt u zelf geconfronteerd met een te lange opzegtermijn of een ongewenste verlenging van uw abonnement, aarzel dan niet contact met ons op te nemen. Wij zijn u graag van dienst.

Sascha Guillaume is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied contracten.

Vragen?