Sebastiaan Levelt, 8 februari 2012

Onderhoudsverplichting monument II

De door mij besproken uitspraak van de rechtbank Roermond van 21 december 2010 is door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 1 februari 2012 bevestigd. Hiermee staat buiten discussie dat er een onderhoudsverplichting voor geregistreerde rijksmonumenten bestaat.

De Afdeling leidt uit de memorie van antwoord bij de Monumentenwet 1988 (Kamerstukken II 1987-1988, 19 881, nr. 6, blz. 33) af dat van geval tot geval moet worden bezien of ten gevolge van een bepaalde handelwijze een monument in gevaar wordt gebracht als bedoeld in artikel 11, tweede lid, aanhef en onder b. Blijkens de memorie van antwoord kan het langdurig openlaten van daken, dakramen, ramen en deuren, waardoor hemelwater ongehinderd naar binnen gaat, strafbare verwaarlozing van het monument opleveren. Verder is aldaar vermeld dat hetzelfde geldt voor het niet goed laten functioneren van goten en afvoeren. De Afdeling concludeert daarom dat rechtbank terecht heeft overwogen dat deze handelingen niet een actief, maar een passief verwaarlozen van een monument betreffen en het verrichten van handelingen, een nalaten daaronder begrepen, waardoor het voortbestaan van een beschermd monument gevaar loopt, valt onder het in artikel 11, tweede lid, aanhef en onder b, opgenomen verbod.

De Afdeling lijkt hiermee een stap verder te zijn gegaan dan de rechtbank. De rechtbank leek voorzichtiger, en alleen in het geval “niet onderhouden” overgaat in “bewust verwaarlozen” het verbod opgenomen in artikel 11, tweede lid onder b van de Monumentenwet geschonden. De voorwaarde dat het verwaarlozen “bewust” plaats vond stelt de Afdeling niet. Zij spreekt van “passief verwaarlozen”, hetgeen kennelijk afgezet kan worden tegen “actief verwaarlozen”, dat meer gelijkenis vertoont met het door de rechtbank aangenomen “actief verwaarlozen”.

Na deze uitspraak staat hoe dan ook het volgende vast. Indien een rijksmonument de volgende gebreken heeft: gebroken beglazing, ramen en deuren die niet sluiten, gaten in de met keramische dakpannen gedekte daken alsmede gaten in dakgoten en hemelwaterafvoeren en ten gevolge van deze gebreken hemelwater het complex kan binnendringen, handelt de rechthebbende die geen maatregelen treft ter opheffing van deze gebreken in strijd met artikel 11, tweede lid, aanhef en onder b, van de Monumentenwet 1988.

Vragen?