Verzamelpandakte toegestaan voor rechtsgeldige verpanding

Verschillende keren blogden wij eerder over de stille verpanding van vorderingen. Bij het aangaan van een kredietovereenkomst verpandt de kredietnemer meestal zijn bestaande en relatief toekomstige vorderingen op derden aan de kredietgever, meestal de bank. Met relatief toekomstige vorderingen wordt bedoeld dat deze vorderingen moeten ontstaan uit een op het moment van de pandakte al bestaande rechtsverhouding. Om te zorgen dat ook vorderingen uit geheel nieuwe rechtsverhoudingen (dus absoluut toekomstige vorderingen) onder het pandrecht vallen, moet steeds opnieuw een pandrecht worden gevestigd, waarbij dus telkens opnieuw een pandakte bij de Belastingdienst dient te worden geregistreerd. Eerder merkten wij al op dat deze verpande vorderingen volgens de Hoge Raad voldoende bepaald zijn (zoals in de wet is vereist) indien “de akte zodanige gegevens bevat dat, eventueel achteraf, aan de hand daarvan kan worden vastgesteld om welke vordering het gaat”. Kredietverstrekkers kunnen zo dus een pandrecht hebben op de meest recente vorderingen van hun kredietnemers.

Echter, hiervoor zijn zij nog wel afhankelijk van de kredietnemer die hun de debiteurenlijsten moet sturen. Om dit probleem te voorkomen, en ook het probleem dat de kredietgever zelf vele akten moet verwerken, hebben banken een constructie bedacht, de verzamelpandakte. De kredietnemer geeft bij het aangaan van de kredietovereenkomst de bank/kredietgever een volmacht, zodat de kredietgever deze vorderingen (van de kredietnemer op derden) aan zichzelf kan verpanden. Deze verpanding heeft dan plaats doordat in één akte (de verzamelpandakte) namens alle kredietnemers (klanten van de bank) die zo'n volmacht hebben gegeven, alle vorderingen van hen op derden die voor verpanding in aanmerking komen, aan de bank worden verpand. Alleen deze verzamelpandakte hoeft dan te worden geregistreerd. De kredietgever hoeft zo dus maar één akte te registreren per dag voor al haar kredietnemers die een volmacht hebben gegeven.

Maar wordt hiermee wel aan de bepaaldheidsvereisten van de wet voldaan, nu de pandgevers (de klanten/kredietnemers) niet bij naam worden genoemd, maar slechts als die personen die de kredietgever een volmacht hebben gegeven? De Hoge Raad vindt van wel en overweegt als volgt: “De onderhavige verzamelpandakte houdt in dat de bank als gevolmachtigde van niet met name genoemde kredietnemers/volmachtgevers een pandrecht tot stand brengt met betrekking tot niet gespecificeerde vorderingen van haar kredietnemers op derden. Gelet op het vorenoverwogene staan de omstandigheden dat de namen van de pandgevers niet in de verzamelpandakte zijn vermeld en dat de pandgevers alleen generiek zijn omschreven, niet in de weg aan een rechtsgeldige verpanding van hun vorderingen op derden.”

Als er een volmacht is verstrekt door de kredietnemer, kan de kredietgever dus voortaan alle vorderingen op derden (dus bestaande, relatief en absoluut toekomstige vorderingen) aan zichzelf verpanden. De banken zullen blij zijn met dit arrest.

Rosemarie Franken is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied financiering en Zekerheden.

Vragen?