icon

Het bedingen van een financiële vergoeding door een bestuursorgaan en formele rechtskracht

Het staat overheden niet vrij voor gebruikmaking van een bestuursrechtelijke bevoegdheid in het concrete geval een financiële vergoeding te vragen (anders dan in de gevallen waarin dit wettelijk is voorzien, zoals bijvoorbeeld bij legesheffing, exploitatievergoeding e.d.). Gebeurt dit In het kader van het ruimtelijk bestuursrecht toch dan wordt dit aangemerkt als een onaanvaardbare doorkruising van het stelsel van kostenverhaal, neergelegd in de Wet ruimtelijke ordening en de Gemeentewet. Een dergelijke bepaling in een overeenkomst met de overheid is nietig. Er behoeft niet te worden betaald of hetgeen reeds is voldaan kan als onverschuldigd worden teruggevorderd.

In een recent door de Hoge Raad behandeld geval werd een dergelijke financiële voorwaarde op grond van onaanvaardbare doorkruising nietig geacht. De betrokken gemeente volhardde dat het overeengekomen bedrag diende te worden voldaan en onderbouwde dit met de stelling dat de verplichting de overeengekomen vergoeding te betalen onderdeel was gaan uitmaken van het vrijstellingsbesluit, dat ter uitvoering van de betrokken bevoegdhedenovereenkomst was genomen. De gemeente stelde zich op het standpunt dat aan dit besluit formele rechtskracht toekwam, zodat de civiele rechter van de rechtmatigheid ervan diende uit te gaan en de nietigheid van de contractuele bepaling daaraan niet in de weg stond.

De Hoge Raad heeft dit betoog, waarmee de formele rechtskracht op oneigenlijke wijze ver zouden worden opgerekt, niet gevolgd. De Hoge Raad overweegt dat de betalingsverplichting niet onder de formele rechtskracht van het vrijstellingsbesluit valt, nu deze verplichting geen onderdeel uitmaakt van het vrijstellingsbesluit. In het vrijstellingsbesluit werd alleen verwezen naar de overeenkomst. Gelet op het rechtszekerheidsbeginsel dient volgens de Hoge Raad uit het besluit zelf duidelijk te zijn welke voorwaarden daaraan zijn verbonden. Het moet voor een belanghebbende duidelijk zijn of hij tegen het besluit bezwaar (kan en) moet maken teneinde te voorkomen dat een bepaalde voorwaarde als onderdeel van het besluit formele rechtskracht verkrijgt.

Dit betekent wel dat indien de betalingsverplichting expliciet zou zijn herhaald in het vrijstellingsbesluit na het onherroepelijk worden daarvan, betaling op grond daarvan wordt toegewezen, zonder dat de nietigheid van de voorwaarde in de bevoegdhedenovereenkomst daaraan in de weg zou hebben gestaan.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Het bedingen van een financiële vergoeding door een bestuursorgaan en formele rechtskracht

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief