Lex Bruinhof, 22 november 2013

Gewone hyperlink zorgt niet voor openbaarmaking

Het Gerechtshof Amsterdam heeft deze week uitspraak gedaan in de zaak over het linken door GeenStijl naar nog niet gepubliceerde blootfoto's van Britt Dekker die in Playboy zouden gaan verschijnen maar voortijdig op “Clouddienst” Filefactory waren gezet. De rechtbank Amsterdam had vorig jaar december geoordeeld dat GeenStijl door te linken naar de zip-file met de foto's op Filefactory deze had openbaar gemaakt en daarmee auteursrechtinbreuk had gepleegd. Het hof heeft deze uitspraak vernietigd.

De rechtbank had overwogen dat een hyperlink die verwijst naar een voor het publiek toegankelijke site in beginsel geen zelfstandige openbaarmaking is: het ter beschikking stellen van het publiek vindt immers plaats op de site waarnaar wordt gelinkt. Punt was echter dat in dit geval de files op Filefactory alleen te vinden waren voor personen die de exacte URL van de vindplaats konden intoetsen. En die was via geen enkele zoekmachine te vinden. Dus, zo redeneerde de rechtbank, kwamen de foto's pas ter beschikking van het publiek doordat GeenStijl de link naar die exacte URL verschafte.

Het hof is het daarmee niet eens. Het benadrukt daartoe allereerst het vrije en open karakter van internet en houdt vast aan de bestaande leer dat wie iets plaatst op internet openbaar maakt en dat wie daarnaar linkt in feite alleen verwijst, als in een soort voetnoot:
“Degene die een werk op internet plaatst zodanig dat dit toegankelijk is voor het publiek […] is degene die dit werk ter beschikking stelt van het publiek en dus openbaart. Verwijzing met een hyperlink naar een aldus op een andere locatie openbaar gemaakt werk is niet veel anders dan met een voetnoot in een boek of tijdschriftartikel verwijzen naar een reeds gepubliceerd ander werk. Een zelfstandige manier van openbaar maken of van interventie daarbij is het geven van een hyperlink in dat geval in beginsel niet.”

Playboy kende deze bestaande leer natuurlijk ook wel, maar benadrukte dat het hier nu juist anders lag omdat Filefactory een soort “internetkluis” is (vergelijkbaar met Dropbox of Google drive), waar gebruikers bestanden kunnen opslaan. Anderen dan de gebruiker kunnen daar niet bij, tenzij de gebruiker de access code met hen deelt. GeenStijl heeft dit bestreden: volgens haar is die “kluis” helemaal niet zo privé en onvindbaar voor een groter publiek.

Het hof komt hier niet uit: als Playboy stelt dat het om strikte privéopslag gaat dan is dat natuurlijk geen openbaarmaking. Maar dan had Playboy haar stelling wel moeten bewijzen en daar is zij niet in geslaagd. Het hof gaat er dus van uit dat de foto's al beschikbaar waren voor het publiek zodra zij op (in?) Filefactory waren geplaatst. En dus heeft GeenStijl met haar link niet openbaar gemaakt.

Een overwinning dus voor GeenStijl en voor de traditionele visie op de hyperlink. Overigens was die naar mijn mening nooit echt in gevaar: het gaat hier immers om een nogal bijzonder hyperlink die, als Playboy zijn stellingen had kunnen bewijzen, eerder als sleutel had moeten worden gekwalificeerd dan als voetnoot. Voor GeenStijl daarnaast ook een Pyrrhusoverwinning: het linken was dan wel geen openbaarmaking, maar werd door het hof (ook in lijn met de bestaande jurisprudentie trouwens) wél onrechtmatig geacht:

“GS Media wist dat de publicatie van de foto's door vorenbedoelde derde onrechtmatig was. Niet alleen had zij dat al kunnen begrijpen doordat zij de link naar de foto's kreeg toegespeeld door iemand die zich van een kennelijke schuilnaam bediende, maar Sanoma heeft haar nog vóór de publicatie van het artikel met de hyperlink erop gewezen dat de foto's op onrechtmatige wijze waren verkregen en bovendien heeft zij GS Media kort na de plaatsing van de hyperlink gesommeerd deze te verwijderen, waaraan GS Media niet heeft voldaan.”.
Dat (en nog het een en ander; zie daarvoor de uitspraak zelf) werd door het hof als maatschappelijk onzorgvuldig, en daarmee onrechtmatig bestempeld.

GeenStijl had bij haar berichtgeving tenslotte ook nog een kleine “teaser“- foto geplaatst; een uitsnede uit één van de foto's uit de Filefactory bestanden. Dát leverde volgens het hof wél auteursrechtinbreuk op, nu hier niet van een geldig beeldcitaat kon worden gesproken. Voor zo'n geldig citaat is immers onder meer nodig dat het werk waaruit wordt geciteerd rechtmatig openbaar gemaakt is en dát was hier nu juist niet het geval.

Is nu “het internet gered”, zoals GeenStijl zelf roept? Mwâh. Zoals ik hierboven al aangaf werd het niet echt bedreigd. Maar het is altijd goed als de status van een (gewone) hyperlink nog weer eens wordt bevestigd.

Vragen?