icon

Nadeelcompensatie: drempel van 15 procent niet zonder meer redelijk

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft vorige week een uitspraak gedaan in hoger beroep waarin is geoordeeld dat het niet zonder meer redelijk is om een drempel van 15 procent van de jaaromzet te hanteren als ‘normaal ondernemers risico'.

Een verzoek om nadeelcompensatie kan ingediend worden indien van overheidswege bepaalde rechtmatige handelingen in het kader van de uitoefening van een aan het publiekrecht ontleende bevoegdheid bij derden onevenredig nadeel hebben veroorzaakt, welke redelijkerwijs niet of niet geheel voor last van degene die schade lijdt behoort te blijven. In de meeste gevallen wordt een percentage vastgesteld dat voor risico van de ondernemer blijft (de drempel). Dit wordt geacht onder het normaal ondernemers risico te vallen. Slechts de schade die uitstijgt boven de drempel wordt vergoed.

Deze zaak draaide om de afwijzing door de minister Infrastructuur en Milieu van een verzoek om nadeelcompensatie van een wegrestaurant/hotel (De Wouwse Tol) voor schade als gevolg van groot onderhoud aan de Rijkswegen A4, A17 en A58. Daarbij werd een (veel voorkomende) drempel van 15 procent gehanteerd. De schade van De Wouwse Tol bleef onder de drempel.

In de tussenuitspraak stelde de Afdeling voorop dat de vaststelling van de omvang van het normaal ondernemers risico in de eerste plaats aan het bestuursorgaan is en dat het bestuursorgaan daarbij beoordelingsvrijheid toekomt. Het bestuursorgaan zal zijn vaststelling naar behoren moeten onderbouwen. Naarmate een bestuursorgaan een hoger percentage als normaal ondernemers risico als ondergrens hanteert, dan wel op een tegemoetkoming in mindering brengt, geldt dat er zwaardere eisen aan de motivering worden gesteld. De Afdeling overweegt dat het hanteren van een vaste drempel van 15 procent in dit geval mogelijkerwijs tot onvoldoende differentiatie tussen verschillende type weggebonden ondernemingen leidt en dat het aan de minister is om een gemotiveerd oordeel te geven over de vraag of differentiatie gerechtvaardigd is en wat dat betekent voor de invulling van het normaal ondernemersrisico.

De minister acht een nadere motivering voor het hanteren van een vaste drempel van 15 procent, waarbij wordt ingegaan op de vraag naar het belang van differentiatie tussen verschillende branches, niet goed mogelijk en ook niet nodig omdat het geleden omzetverlies de drempel van 15 procent niet overschrijdt. Volgens de minister moet alleen worden gekeken of de invloed van de schade op de onderneming aan toepassing van de drempel in de weg staat, nu het omzetverlies de drempel wel nadert. De minister is van oordeel dat het De Wouwse Tol niet onevenredig belast is door het omzetverlies als gevolg van de werkzaamheden omdat in het betreffende jaar een positief bedrijfsresultaat is behaald en handhaaft de afwijzing van het verzoek om nadeelcompensatie.

De Afdeling overweegt in de einduitspraak: “Dat dit volgens de minister niet nodig en ook niet goed mogelijk is, vormt een onvoldoende rechtvaardiging om de opdracht in de tussenuitspraak te reduceren tot de vraag of een onderneming individueel onevenredig hard wordt getroffen in het geval die onderneming de drempel van 15% nadert. In dit verband is van belang dat De Wouwse Tol terecht heeft betoogd dat bij een verzoek om nadeelcompensatie van een onderneming die volledig afhankelijk is van de snelweg, het in nagenoeg alle gevallen zal gaan om wegrestaurants/hotels of tankstations. Aan de hand van cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek heeft De Wouwse Tol voorts laten zien dat beide typen ondernemingen, enerzijds wegrestaurants/hotels en anderzijds tankstations, een verschillende kostenstructuur kennen en een wezenlijk andere verhouding tussen kosten en omzet. Dat er verschillen binnen de horecabranche zijn qua bedrijfsvoering, neemt niet weg dat de kostenstructuur in grote lijnen overeenkomt. Voorts heeft De Wouwse Tol aan de hand van rekenvoorbeelden laten zien dat een omzetderving van 15% bij beide ondernemingen tot zeer uiteenlopende schadebedragen leidt. Gelet daarop ligt het in de rede dat de minister ten aanzien van verschillende typen weggebonden ondernemingen verschillende omzetdrempels zou hanteren.”

De Afdeling voorziet zelf in de zaak en hanteert voor de beoordeling van de vergoedbaarheid van de schade, conform het voorstel van De Wouwse Tol, een drempel van 10 procent van de gemiddelde omzet over de drie voorgaande jaren.

Uit deze uitspraak volgt dat het bestuursorgaan, als daartoe op grond van door de verzoeker om nadeelcompensatie verschafte gegevens aanleiding bestaat, moet beoordelen of de gehanteerde drempel of korting (of een combinatie daarvan) onverkort toepassing kan vinden in de omstandigheden van het geval. De verzoeker om nadeelcompensatie moet dus actief handelen en aan het bestuursorgaan gegevens verstrekken waaruit blijkt dat het gehanteerde drempel percentage in dit geval tot een onevenredige uitkomst leidt.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Nadeelcompensatie: drempel van 15 procent niet zonder meer redelijk

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief