Arbeidsgerelateerde zorg; zorg van de werkgever

Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in een brief aan de Kamer zijn plannen bekend gemaakt met betrekking tot arbeidsgerelateerde zorg, aan de hand van het advies van Sociaal Economische Raad (SER) daarover. De SER adviseert kabinet en parlement over de hoofdlijnen van het te voeren sociaaleconomisch beleid. De SER bestaat uit onafhankelijke kroonleden, werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers.

Het kabinet acht de duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking in toenemende mate van belang. Daarvoor zijn gezonde werknemers nodig. De (preventieve) zorg binnen bedrijven blijkt echter vaak te kort te schieten. 25% van de beroepsbevolking heeft op dit moment geen vrije toegang tot een arbo-arts. De arbo-regels worden vooral binnen kleine bedrijven niet goed nageleefd en de rol van de arbodienst dreigt zich te beperken tot re-integratie, te weten de zorg nadát iemand al is uitgevallen. De reeds bestaande arbo-verplichtingen voor werkgever zijn onder andere het verplicht gebruik maken van deskundige ondersteuning door een arbodeskundige of bedrijfsarts bij advies en toetsing van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E); ziekteverzuimbegeleiding; periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO); en aanstellingskeuringen. Daarnaast dient elk bedrijf ten minste één preventiemedewerker in dienst hebben. De preventiemedewerker kan een vaste medewerker zijn die deze functie ernaast doet. Bij kleine bedrijven mag ook de directeur als preventiemedewerker optreden. De preventiemedewerker is verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), het adviseren en nauw samenwerken met de ondernemingsraad over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid en het uitvoeren van die maatregelen. De Minister heeft in aanvulling daarop de volgende veranderingen aangekondigd.

Het kabinet zal sociale partners steunen bij vrijwillige sectorale of regionale initiatieven. Daarmee doelt de Minister op adviserende organen die met kennis van een bepaalde sector (zoals bijvoorbeeld de bouw) of regio kennis delen over preventieve maatregelen, voordelige inkoop van arbozorg en ervaringen met goede praktijken.

De wet op de ondernemingsraden zal zodanig worden aangepast dat ondernemingsraden instemmingsrecht krijgen over de keuze van de preventiemedewerker en diens positionering in de organisatie van werkgever. De ondernemingsraad heeft op dit moment al instemmingsrecht over het takenpakket van de preventiemedewerker, inspraak over de keuze van de arbodienst en over de inhoud van het contract met de arbodienst.

Het kabinet vindt het belangrijk dat werkgevers en werknemers meer en systematisch over preventie nadenken en preventieve activiteiten uitvoeren. De Minister doet in de brief een beroep op werkgevers en werknemers om daarover afspraken te maken, vergelijkbaar met scholing. Ik neem aan dat de Minister met deze vergelijking met scholing doelt op de per 1 juli 2015 in te voeren nieuwe wettelijke scholingsplicht van werkgevers. De wetgever verwacht van werkgevers dat zij hun werknemers in staat stellen scholing te volgen die noodzakelijk is om de eigen functie goed te kunnen uitvoeren en omscholing of bijscholing ter voorkoming van werkloosheid als de eigen functie komt te vervallen door bijvoorbeeld een reorganisatie of de werknemer de functie niet meer aankan. Daarbij dient de werkgever zo ver te gaan als redelijkerwijs van hem kan worden gevergd.

Ten slotte wordt de toegang tot een arbodienst of bedrijfsarts voor werknemers wettelijk vastgelegd, wordt de werkgever verplicht met arbodienst minimaal een basiscontract te sluiten waarin garanties voor een goede professionele arbo-zorg staan (zoals een klachtenregeling, vrije toegang van de werknemer tot de arts) en krijgen werknemers het recht op een second opinion van een onafhankelijke arbo-arts. Dit laatste staat los van het recht van werknemers en werkgevers om een second opinion aan het UWV te vragen.

Opvallend is dat al deze maatregelen naar mijn idee ten laste komen van werkgevers en deels de sociale partners. Zo wordt er bij elke wetswijziging in het arbeids- en sociale zekerheidsrecht een extra last bij de werkgevers neergelegd. De vraag is hoe lang werkgever die trend kunnen bijhouden. Bovenstaande plannen zijn overigens voorlopig nog geen wet.

Maartje Oliemans-Ouwehand is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?