icon

Tien jaar Zorgbrede Governancecode (2)

Eerder kondigden wij aan dat wij in een aantal blogs de stand van zaken na tien jaar Zorgbrede Governancecode zullen doornemen. In deze blog staat het toezicht op naleving van de Code centraal.

Op 1 januari 2007 is de Governancecommissie Gezondheidszorg opgericht om toezicht te houden op naleving van de Code door zorginstellingen. In eerste instantie konden alleen brancheorganisaties een verzoek bij de governancecommissie indienen om de naleving van de Code door een zorginstelling te toetsen. Sinds 1 juli 2009 kan ook een belanghebbende die nadeel heeft ondervonden van de manier waarop de zorginstelling de Code heeft nageleefd een dergelijk toetsingsverzoek doen. De governancecommissie legt het begrip belanghebbende ruim uit om er voor te zorgen dat de Code effectief wordt gehandhaafd. Zo zijn onder andere de ondernemingsraad en werknemers van de zorginstelling aangemerkt als belanghebbenden. De governancecommissie is alleen bevoegd om over de naleving van de Code te oordelen als de zorginstelling in kwestie is aangesloten bij een brancheorganisatie die de Code als lidmaatschapsverplichting heeft opgelegd. De governancecommissie onderzoekt naar aanleiding van het toetsingsverzoek eerst of de Code juist is toegepast. Indien de zorginstelling in een concreet geval van de Code is afgeweken, kijkt de governancecommissie of er een deugdelijke uitleg voor deze afwijking is gegeven.

Aarzelende start

Sinds haar haar oprichting heeft de governancecommissie (pas?) zes uitspraken gedaan, waarvan de eerste op 1 november 2011, bijna vier jaar na oprichting. Onduidelijk is of deze aarzelende start haar oorzaak vindt in de onbekendheid met de procedure, de mogelijke correcte naleving door de zorginstellingen dan wel dat daar andere redenen aan ten grondslag hebben gelegen (gebrek aan belang). Daarnaast moet niet worden uitgesloten dat de mogelijkheid van het indienen van een verzoek met enige regelmaat is ingezet als pressiemiddel. De toetsingsverzoeken zijn gedaan door de ondernemingsraad (2x), door (oud)-werknemers (3x) en door een brancheorganisatie (1x).

Geen rolwisseling

Opvallend is dat alle toetsingsverzoeken waren gericht tegen de Raad van Toezicht van de zorginstelling. Verder is het opvallend te noemen dat in alle toetsingsverzoeken de vraag werd gesteld of de benoeming van een (voormalig) lid van de Raad van Toezicht als (interim)bestuurder van de zorginstelling in strijd was met de Code. Daarover is de commissie helder. Een heldere en zuivere rolverdeling tussen toezichthouders en bestuurders is ook van belang voor het vertrouwen dat binnen de organisatie moet bestaan in een goede taakvervulling door zowel de Raad van Toezicht als de Raad van Bestuur. Een rolwisseling draagt daaraan niet bij en is ook niet te rijmen met andere bepalingen van de Code die ertoe strekken dat de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht onafhankelijk van elkaar optreden.

Daarnaast is de governancecommissie onder andere gevraagd te toetsen of de leden te lang deel hadden uitgemaakt van de Raad van Toezicht, of de Raad van Toezicht voldoende onafhankelijkheid had bewaard ten opzichte van het bestuur, en of de hoogte van de ontvangen vergoeding door bestuurders in overeenstemming was met de Code. De uitspraken van de governancecommissie zijn verder erg zaakspecifiek.

(Geen) Sancties?

Indien de zorginstelling het ‘pas toe of leg uit'-beginsel van de Code niet juist heeft toegepast, oordeelt de governancecommissie dat er sprake is van een schending. Zij kan de zorginstelling daarnaast aanbevelingen doen over de naleving van de code. Verdere gevolgen kan de governancecommissie niet aan een schending van de Code verbinden. Haar oordeel en aanbevelingen hebben namelijk niet de rechtskracht van een vonnis of bindend advies. Verzoekers kunnen hieraan dus geen juridisch afdwingbare rechten of verplichtingen ontlenen. Wel kan de brancheorganisatie waarbij de zorginstelling is aangesloten disciplinaire maatregelen treffen. Zoals we in onze vorige blog hebben opgemerkt, is naleving van de Code een lidmaatschapsverplichting.

Mocht u vragen hebben over de Zorgbrede Governancecode of over de toepassing van deze code in uw zorginstelling, neem dan gerust contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst.


Vivian Dank is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied zorg.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Tien jaar Zorgbrede Governancecode (2)

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief