Wet aanpassing schijnconstructies

De Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel “Wet aanpak schijnconstructies” begin deze maand. De wet, die een uitwerking is van het Sociaal Akkoord april 2013, biedt een belangrijke basis voor het bereiken van gelijk loon voor gelijk werk. Het zorgt ervoor dat uitbuiting, onderbetaling van werknemers en oneerlijke concurrentie worden tegengegaan.

De Wet aanpak schijnconstructies kent verschillende maatregelen om schijnconstructies te voorkomen en aan te pakken. Ëén van de belangrijkste maatregelen betreft de ketenaansprakelijkheid van de opdrachtgever voor de betaling van het (cao-)loon. Op dit moment is alleen de werkgever nog aansprakelijk. In de toekomst worden opdrachtgevers van de werkgever (de onderaannemer) ook aansprakelijk. Zelfs de hoofdaannemer kan, weliswaar onder bepaalde omstandigheden, aansprakelijk gesteld worden. Dit heeft met name in sectoren waar veel met onderaannemers wordt gewerkt, zoals de bouw, grote gevolgen en zowel Bouwend Nederland als EVO hebben reeds aangekondigd deze ketenaansprakelijkheid onwerkbaar te vinden. Het is, zeker op een bouwterrein waar soms wel tien onderaannemers lopen, ook haast ondoenlijk om iedere dag van een ieder die daar werkt te controleren of hij/zij juist betaald krijgt, zeker omdat mogelijk ook niet alle werknemers onder dezelfde cao vallen. Een enorme administratieve last, met bijbehorende risico's. Ketenaansprakelijkheid kennen we ook van, onder meer, de uitzendbranche (voor betaling van het minimum loon).

Is toch te weinig betaald dan is het instellen van een loonvordering straks makkelijk voor de werknemer middels een verzoekschriftprocedure in plaats van met een dagvaarding.

Voorts is het onder de nieuwe wet verboden te verrekenen of inhoudingen op het minimum loon toe te passen. Dat betekent dat huisvestingskosten, ziektepremiekosten ect. niet meer op het minimum loon mogen worden ingehouden. Ook mag niet worden afgesproken dat een deel van het loon als onkostenvergoeding is aan te merken.

Voorts mag het salaris ook niet meer volledig contant worden uit betaald, maar dient minimaal het wettelijk minimum loon giraal te worden overgemaakt en dienen ook meer gegevens te worden vermeld op de loonstrook (waaronder een specificatie van de onkostenvergoeding).

De Inspectie van SZW zal de controle van de nieuwe wet ter hand nemen. Nieuw is dat namen van de gecontroleerde bedrijven bekend zullen worden gemaakt. Het “naming and shaming” is steeds vaker onderdeel van de aanpak van de overheid. Werden eerder al overtredingen waar milieu-informatie een rol speelt bekend gemaakt (bijvoorbeeld bedrijven die asbestregels overtreden), en gegevens over controles bij bedrijven die vallen onder het Besluit Risico Zware Ongevallen (BRZO), nu volgen dus ook bedrijven die onderbetalen.

Wanneer?
De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) gaat gedeeltelijk in per 1 juli 2015. Alleen het verbod op inhoudingen op en verrekeningen met het wettelijk minimumloon, de verplichte girale betaling van tenminste het minimumloon en de specificatie van de onkostenvergoedingen op de loonstrook gaan per 1 januari 2016 in. Deze laatste maatregelen worden genomen zodat het beter te controleren is dat het minimumloon daadwerkelijk wordt uitbetaald, maar vragen wat extra voorbereidingen van werkgevers.

Vanaf 1 juli 2015 komt er een ketenaansprakelijkheid voor werkgevers en opdrachtgevers om het cao-loon te betalen, de Inspectie SZW gaat de namen van gecontroleerde bedrijven bekend maken en werkgevers- en werknemersorganisaties en de inspectie zullen informatie uitwisselen als zij vermoeden dat er geen cao-loon wordt uitbetaald.

Tip: Het is aan te raden uw contracten met onderaannemers eens goed onder de loep te nemen, voor het geval u onverwachts wordt geconfronteerd met loonvordering van een werknemer van een onderaannemer die heeft onderbetaald.

Fleur Costa Baiôa is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?