"WWZ werkt (nog?) niet"

Op 10 december 2015, vier maanden na invoering van de Wet Werk en Zekerheid, werd in Nieuwsuur een enquête gepresenteerd die Nieuwsuur hield onder de leden van de Vereniging van Arbeidsrecht Advocaten Nederland (VAAN), een vereniging van arbeidsrechtspecialisten.

Wij arbeidsrechtadvocaten merken tot nu toe dat werkgevers zich niet gedragen zoals de Minister met deze wet had bedoeld. Met de invoering van de Wet Werk en Zekerheid wilden de sociale partners en de Minister werkgevers ertoe aanzetten om werknemers eerder in vaste dienst te nemen. Dit werd onder andere gestimuleerd door de invoering van een voorspelbaar en voor ieder gelijk ontslagmechanisme. Ontslag van een werknemer kan thans in feite alleen nog op basis van één van de 8 in de wet opgesomde gronden. Daarnaast heeft iedereen die 2 jaar of langer in dienst is geweest bij beëindiging recht op een transitievergoeding (die nooit meer bedraagt dan € 75.000 of 1 jaarsalaris) ongeacht of de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigde omdat het voor bepaalde tijd gold, middels toestemming van het UWV werd opgezegd of door de kantonrechter werd ontbonden. De gedachte was dat door deze voorspelbaarheid werkgevers niet meer bang zouden hoeven zijn voor de werknemer in vaste dienst – waar zij niet meer zonder astronomische vergoedingen vanaf zouden kunnen. Verzet tegen een voorgenomen ontslag zou de werknemer voorts geen (financieel) gewin opleveren, hij kon immers zelf uitrekenen welke vergoeding hem toekomt.

Uit de enquête blijkt echter dat werkgevers juist minder mensen in vaste dienst nemen en bovendien proberen aan een transitievergoeding te ontkomen door werknemers voor maximaal 23 maanden in dienst te houden, zodat geen transitievergoeding verschuldigd is.

Minister Asscher reageerde als volgt op de uitkomst van de enquête: “De wet is nog nat, als bij het evalueren in 2018 zou blijken dat werkgevers de verantwoordelijkheid niet nemen, gaan we de wet aanscherpen. Er zijn afspraken gemaakt met werkgevers, dus dit is het moment om hun waardering te laten zien aan hun werknemers door het bieden van een vast contract.”

Ik ben het met de Minister eens dat het wat vroeg is om te concluderen dat de WWZ niet werkt. Het klopt echter wel dat het effect op dit moment averechts is, omdat er daadwerkelijk minder mensen in vaste dienst worden aangenomen. Dat betekent nog niet dat de bedoelde versoepeling van het ontslagrecht niet werkt. In de praktijk moet nog maar blijken of er ook daadwerkelijk makkelijker kan worden beëindigd. Op basis van de huidige schaarse jurisprudentie kunnen we dat nog niet beoordelen, alhoewel wel al enkele afwijzende ontbindingsbeschikkingen zijn gepubliceerd. Bovendien is de mogelijkheid van hoger beroep en cassatie ingevoerd, zodat we wellicht zullen moeten wachten op de eerste uitspraken van de Hoge Raad voor enige duidelijkheid. Pas als daaruit blijkt dat de WWZ wel het gewenste effect heeft kunnen werkgevers daarop anticiperen en durven zij hopelijk wel mensen in vaste dienst te nemen.

Op dit moment is het onvoorspelbaar hoe vast een vast contract is en hoe flexibel een bepaalde tijd contract. De angst dat een vast contract nu nóg moeilijker te beëindigen is dan “vroeger” is op dit moment echter zeker niet ongegrond. Het is dan ook begrijpelijk dat de gemiddelde ondernemer zich dergelijke onzekerheden niet kan permitteren.

We houden u op de hoogte over de ontwikkelingen in de praktijk en jurisprudentie.

Maartje Oliemans-Ouwehand is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?