Wanneer is een voorgenomen besluit belangrijk?

In belangrijke besluiten van bedrijfsorganisatorische of financiële aard heeft de ondernemingsraad een adviesrecht. De ondernemer moet dit advies (tijdig) vragen en het bij het uiteindelijke besluit overwegen, maar mag er van afwijken; de uiteindelijke verantwoordelijkheid ligt immers bij de ondernemer. Als de ondernemer het advies van de OR niet vraagt of wel vraagt maar niet volgt, kan de OR in beroep bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam, die toetst of de ondernemer in redelijkheid tot zijn beslissing is gekomen. “In redelijkheid tot een beslissing komen” is een nogal vaag criterium, en het is dan ook lastig aan te geven wanneer dat wel, of juist niet is gebeurd.

De voorafgaande vraag luidt vaak of een voorgenomen besluit een belangrijke wijziging inhoudt. Over belangrijke voorgenomen besluiten tot wijziging in de organisatie, dan wel in de verdeling van de bevoegdheden binnen de onderneming heeft de OR een adviesrecht. Wat belangrijk is zal per onderneming verschillen. Het voorgenomen besluit moet voor de betrokken onderneming niet alledaags zijn. Daarbij spelen de volgende factoren een rol: het aantal betrokken werknemers, de aard en omvang van de activiteiten van de onderneming en het gewicht van het besluit.

Elke uitspraak van de Ondernemingskamer hierover is dan ook anders en sterk afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. In een recente uitspraak van de Ondernemingskamer kwam de vraag aan de orde of het verminderen van het aantal werknemers per vlucht door een luchtvaartmaatschappij als een belangrijk besluit moest worden gekwalificeerd.

De ondernemer had besloten tot een productiviteitsmaatregel, waarbij op 14% van alle vluchten 9 in plaats van 10 cabinepersoneelsleden werden ingezet. De OR vond dat een belangrijke wijziging van de werkzaamheden dan wel de organisatie en legde het voor aan de Ondernemingskamer.

De Ondernemingskamer concludeerde dat de luchtvaartmaatschappij dezelfde diensten leverde als voorheen en de werkzaamheden die het cabinepersoneel moest verrichten, in essentie dezelfde waren gebleven. De wijzigingen op operationeel niveau waren in dat verband van onvoldoende gewicht.

Bovendien zag het op een beperkt aantal vluchten (14%) en had het geen vermindering van arbeidsplaatsen tot gevolg. De Ondernemingskamer achtte het daarmee geen belangrijke wijziging in de organisatie. Ook de mogelijke samenhang van dit besluit met andere productiviteitsmaatregelen kon niet leiden tot één grotere belangrijke wijziging.

Dit besluit kan in een andere organisatie weldegelijk als belangrijk kwalificeren, bijvoorbeeld omdat met dit besluit het merendeel van de werknemers werd getroffen. In dit geval raakte het echter slechts een klein deel van de vluchten (werkzaamheden), waardoor de Ondernemingskamer het niet als een belangrijke wijziging zag.

Kan hier toch een algemene les uit worden getrokken? Ja, onderbouw ook het niet betrekken van de OR bij een voorgenomen (relatief groot, maar naar het oordeel van de ondernemer niet belangrijk) besluit vooraf, zodat een procedure bij de Ondernemingskamer kan worden voorkomen. Afhankelijk van de relatie tussen OR en ondernemer kan die onderbouwing vooraf ook alvast met de OR worden besproken.

Maartje Oliemans-Ouwehand is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?