icon

Wettelijke rente altijd verschuldigd

Als iemand een bepaalde geldsom te laat ontvangt, heeft hij recht op vergoeding van vertragingsschade. Hij dient immers gecompenseerd te worden voor het feit dat hij gedurende een bepaalde periode niet heeft kunnen beschikken over die geldsom. Misschien heeft hij zelfs tegen een forse rente zelf elders geld moeten lenen. De schadevergoeding voor vertraging bij de betaling van een geldsom is gefixeerd: de benadeelde heeft altijd recht op de wettelijke rente (die een stuk hoger is dan de rente die een gewone bankinstelling zou geven op een positief saldo).

Maar hoe zit dat nu als de gerechtigde in het geheel geen schade heeft geleden door de vertraging, omdat hij ook voordeel heeft gehad bij de onrechtmatige handeling die heeft geleid tot de verplichting tot betaling ? Deze vraag was onder het nieuwe burgerlijk wetboek (sinds 1992) nog niet beantwoord, maar de Hoge Raad laat zich er in een arrest van 14 januari 2005 nu over uit.
In dit geval had de Staat der Nederlanden ten onrechte accijnzen in rekening gebracht bij Ahold en vele andere wijnimporteurs, die de afgedragen accijnzen vervolgens met succes terugvorderden. De Staat moest NLG 124.787.696,– terugbetalen aan Ahold c.s., maar zij weigerde daarover de wettelijke rente te vergoeden. Wat was er namelijk gebeurd? Ahold c.s. hadden de betaalde accijnzen doorberekend in de consumentenprijzen, en dus hadden Ahold c.s. helemaal geen schade geleden (maar de consument wel). En het gaat niet aan om Ahold c.s. dan alsnog voordeel verschaffen in de vorm van wettelijke rente, zo vond de Staat.
Maar nee hoor: de Hoge Raad stelt vast dat de wettelijke rente een gefixeerde schadevergoeding is, die zich niet leent voor voordeelstoerekening. Wél kan, zoals altijd, de schadevergoeding worden gematigd, maar daarbij moet de rechter, gezien het voorgaande principe, zeer terughoudend zijn. Een grond voor matiging kan niet zijn gelegen in het feit dat de ontvanger van het bedrag feitelijk geen schade heeft geleden: daarvoor is nu immers die wettelijk gefixeerde vergoeding in het leven geroepen.
Dus: wettelijke rente is eigenlijk altijd verschuldigd.

Deze weblog biedt ook een mooie gelegenheid om te wijzen op de mogelijkheid van het doorberekenen van de verhoogde wettelijke handelsrente. Als aan de betaling van een geldbedrag een commerciële overeenkomst ten grondslag ligt, dan mag de schuldeiser bij vertraging in de betaling de wettelijke handelsrente in rekening brengen. Deze rente is nog eens fors hoger dan de gewone wettelijke rente. Veel leveranciers vergeten nogal eens deze hogere handelsrente te berekenen, maar het kan zeker nut hebben om deze in stelling te brengen.


Jonathan Barth is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied contracten.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Wettelijke rente altijd verschuldigd

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief