icon

Staat aansprakelijk voor fouten rechter

Europees recht gaat boven het nationale recht van de lidstaten van de Europese Unie. Dat betekent dat ook nationale rechters Europees recht moeten toepassen. En dat gaat hun niet altijd makkelijk af. Zoals in een zaak waarin het Europese Hof van Justitie deze week uitspraak deed.

In 1981 had een Italiaanse zeevervoerder TDM een concurrent voor de Italiaanse rechter gesleept omdat hij – terecht – vond dat die concurrent in strijd had gehandeld met Europese mededingingsregels. De concurrent had namelijk overheidssubsidies gekregen en kon daardoor lagere prijzen aan zijn klanten aanbieden dan TDM. Ondanks het gelijk van TDM gaven de Italiaanse rechters haar tot in hoogste instantie, het Corte suprema di cassazione, nul op het rekest.

De curator van het inmiddels gefailleerde TDM vond dat de strijd nog niet gestreden was en daagde de Italiaanse staat voor de rechter. Hij vorderde dat de staat zou worden veroordeeld om aan (de failliete boedel van) TDM de schade te vergoeden die zij had geleden doordat de Italiaanse rechters de Europese regels niet goed hadden uitgelegd en hadden verzuimd om aan het Europese Hof van Justitie een juiste uitleg te vragen.

Hier stuitte de rechtbank echter op het probleem dat de Italiaanse wet aansprakelijkheid van de staat jegens particulieren (dus ook TDM) uitsluit als de schade het gevolg is van een verkeerde uitleg van rechtsregels door een rechterlijke instantie. Sowieso wordt iedere aansprakelijkheid beperkt tot gevallen waarin de rechter te kwader trouw of met grove schuld heeft gehandeld.

De rechtbank besloot de zaak deze keer wel aan het Europese Hof voor te leggen. En dat Hof oordeelde deze week dat de Italiaanse wet in strijd is met Europees recht.

Het Hof stelt dat Europese regelgeving zich verzet tegen een nationale wettelijke regeling die algemeen uitsluit dat een lidstaat aansprakelijk is voor de schade geleden door een fout van rechterlijke instanties. De staat is aansprakelijk wanneer een betrokkene schade heeft geleden doordat door een rechter “een kennelijke schending van het toepasselijke recht” is begaan. Een waarschuwing voor alle Europese lidstaten (en rechters).


Peter Bos is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied vennootschapsrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Staat aansprakelijk voor fouten rechter

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief