Verschillend salaris bij gelijk werk: toegestaan?

In de kranten heeft u het kunnen lezen: gelijk werk mag ongelijk worden beloond. Dit heeft het Hof van Justitie voor de Europese Gemeenschap bepaald in een uitspraak (C-17/05) van 3 oktober jl. De kop klopt niet helemaal, maar daar kom ik onderstaand nog op terug. De strekking van de uitspraak is: anciënniteit is een toegelaten criterium voor bepaling van de hoogte van salaris, ook als er geen rechtstreeks aantoonbare relatie is met de ervaring en kunde van een werknemer, en ook als dit betekent dat vrouwelijke werknemers in de regel minder salaris krijgen dan mannen.

De zaak is aangespannen door een Britse vrouw die constateerde dat zij hetzelfde werk deed als (mannelijke) collega's, terwijl zij daarvoor minder betaald kreeg. Het bedrijf waarbij zij werkte kende een (vrij ingewikkeld) salarissysteem waarbij het salaris steeg aan de hand van anciënniteit. In het betreffende bedrijf hadden de vrouwen gemiddeld minder anciënniteit dan de mannen, met als gevolg dat zij gemiddeld ook minder verdienden. De werkneemster stelde dat het salarissysteem daardoor (indirect) discriminerend was, temeer omdat zij (naar eigen zeggen) hetzelfde werk deed als een viertal mannelijke collega's met dezelfde rang, en die mannelijke collega's meer verdienden dan zij.

De vraag die aan het Hof van Justitie werd voorgelegd was dan ook of anciënniteit een toegelaten criterium was voor salarisopbouw, en of een werkgever niet verplicht was ook per individuele werknemer te bezien op welk niveau deze het werk deed, en of dat niveau in vergelijking met de andere werknemers een verschil in salaris rechtvaardigde.

De criteria die bij dit soort vragen worden gehanteerd hebben wij hier al vaker besproken: het criterium dat een werkgever hanteert (in dit geval: anciënniteit) moet een legitiem doel nastreven, en moet ook geschikt zijn om dat doel na te streven. Het oordeel van het Hof was helder: het belonen van verschil in ervaring is een legitiem doel omdat verschil in ervaring in het algemeen verschil maakt voor de kwaliteit van het werk, en anciënniteit is in het algemeen een geschikt criterium om dat doel (verschillende beloning bij verschillende ervaring) te bereiken. De werkgever hoeft in dat geval niet meer aan te tonen dat de werknemers met méér ervaring het werk ook daadwerkelijk beter doen dan de werknemers met minder ervaring.

Uit de uitspraak blijkt wel dat de manier waarop het criterium is geformuleerd, van groot belang is. In dit geval was dat criterium helder, namelijk: anciënniteit. Mocht het zo zijn dat een werkgever verschil in salaris aanbrengt naarmate een werknemer zijn of haar werk op een hoger of lager niveau verricht, dan zal dat verschil wel moeten worden aangetoond, en zal het niet (meer) voldoende zijn te verwijzen naar anciënniteit of tijd waarin een werknemer het werk (daadwerkelijk) heeft verricht. De uitspraak bevestigt dat regels die indirect een onderscheid maken tussen mannen en vrouwen niet noodzakelijkerwijs in strijd zijn met het verbod op discriminatie – al blijft het altijd noodzakelijk regels en afspraken op die (mogelijke) effecten te onderzoeken, om te voorkomen dat een rechter daar in een later stadium toch een streep door haalt.

Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?