Werknemers bespioneren: nieuwe trend?

Privacy is een regelmatig terugkerend onderwerp van discussie, en met name in de relatie met toezicht, handhaving, veiligheid, enzovoorts. Cameratoezicht, het meeluisteren met telefoongesprekken, screenen van e-mail, de techniek maakt het mogelijk en de tijd lijkt er om te vragen. Ook in werkrelaties is het een vaak terugkomende vraag: hoe ver mag je gaan?

Die vraag dringt zich weer eens op bij het lezen van een artikel op de site van Webwereld, dat onder meer nieuws op het gebied van ICT en ontwikkelingen daarin brengt. Webwereld meldde gisteren een sterke stijging in de omzet van spionagesoftware, software waarmee computerhandelingen, e-mails en telefoongesprekken van computergebruikers kan worden gevolgd. Webwereld noemt met name een softwarepakket waarmee begin van dit jaar Jerome Kerviel werd ontmaskerd – de effectenhandelaar bij Société Générale, die een bedrag van 4,9 miljard euro had verloren met transacties waar verder niemand van wist.

Het is overigens geen nieuw onderwerp – wij schreven op deze plek al eens over het observeren van een medewerker om te zien of hij echt wel ziek was, en over heimelijk cameratoezicht op de werkvloer.

Terug naar de vraag: hoe ver mag je gaan? Meer in het bijzonder: mag je als werkgever gebruik maken van dit soort spionagesoftware? Zoals zo vaak luidt het antwoord ja en nee. Nee, omdat je als werkgever niet heimelijk inbreuk mag maken op de privacy van je werknemers. Als je al toezicht pleegt, moet je dit tevoren melden. Vervolgens mag je dan overigens wel gebruik maken van heimelijke middelen. Het is overigens – uiteraard – een onderwerp waarover met de ondernemingsraad zal moeten worden gesproken. Ja evenwel, omdat in de praktijk vaak blijkt dat als je als werkgever op deze manier belastende informatie over een werknemer boven tafel krijgt, de rechter in een ontslagzaak vaak wel geneigd zal zijn dat bewijsmateriaal toch te betrekken bij de zaak. Hoe je aan de informatie bent gekomen lijkt dan minder relevant, hoewel de rechter uiteraard wel de verhoudingen in de gaten houdt: de ernst van de verdenking, de mogelijkheid op een andere manier bewijs te krijgen, en de mate van inbreuk spelen allemaal een rol in de toelaatbaarheid.

Maar er zijn uiteraard meer aspecten aan dit onderwerp dan alleen wat je er mee kunt in een ontslagzaak. Lang voor je aan een ontslagzaak bezig bent, ben je al bezig met het bespioneren van je werknemers, die daar – ik denk: terecht – bezwaar tegen kunnen hebben. Het kan je als bedrijf op klachten en boetes komen te staan bij het College Bescherming Persoonsgegevens, bij de civiele rechter, en zelfs bij de strafrechter. Inbreuk op privacy is tot op zekere hoogte noodzakelijk, maar het is een serieus onderwerp dat het ook verdient serieus genomen te worden. Ons advies: niet zomaar doen dus, maar goed voorbereiden.

Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?