Freelancen

Freelance is een vrij ingeburgerd begrip, maar het is niet altijd even helder wat er nu precies mee wordt bedoeld. Men spreekt vaak van freelance indien zelfstandig werkzaamheden worden verricht voor één of meerdere opdrachtgevers, waarbij de freelancer niet in loondienst is. Dat heeft een civielrechtelijk aspect (namelijk: de positie van de opdrachtnemer ten opzichte van de opdrachtgever), en een fiscaal aspect (belasting en premies). Op dat laatste aspect ga ik hier in.

Als de Belastingdienst c.q. het UWV van oordeel is dat iemand een freelancer is, hoeft de opdrachtgever op de vergoeding die hij aan de freelancer betaalt geen loonheffing of premies in te houden en af te dragen. Om te beoordelen of inderdaad geen sprake is van een dienstbetrekking kijkt de Belastingdienst in elk geval naar een drietal criteria:

– Is er sprake van loon?
– Is er sprake van een verplichting om persoonlijk de arbeid te verrichten?
– Is er sprake van een gezagsverhouding?

Als het antwoord op één of meer vragen nee is, gaat de Belastingdienst er van uit dat sprake is van freelance werkzaamheden. Voor het antwoord op de vragen kijkt de Belastingdienst naar de feitelijke situatie en niet zozeer naar hetgeen partijen hebben afgesproken. Dat kan achteraf; raadzaam is uiteraard dit vooraf te laten toetsen. De Belastingdienst kan een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) afgeven aan de freelancer; die VAR is ook leidend voor het UWV.

Er zijn verschillende soorten VAR'en die de Belastingdienst kan afgeven:
– VAR – ROW (resultaat uit overige werkzaamheden) – als de freelancer zelfstandig is, maar niet de fiscale status heeft van een ondernemer;
– VAR – WUO (winst uit onderneming) – indien de freelancer ondernemer is;
VAR – inkomsten voor rekening en risico van een vennootschap – alleen relevant indien sprake is van een BV of NV.

De VAR – ROW komt bij freelancers het vaakst voor. Hoewel inhouding dus niet verplicht is, heeft de freelancer toch de mogelijkheid met zijn opdrachtgever af te spreken dat de opdrachtgever de loonheffing, premies volksverzekeringen en bijdrage Zorgverzekeringswet voor de freelancer afdraagt. Dit noemt men de opt-in regeling. De freelancer en zijn opdrachtgever moeten dit in een gezamenlijke verklaring melden bij de Belastingdienst voordat met de werkzaamheden wordt begonnen. Let hierbij wel op dat de opt-in regeling niet geldt voor de werknemersverzekeringen!

Het is dus raadzaam (voor beide partijen) er voor te zorgen dat er een VAR is voordat de werkzaamheden (en de betaling) aanvangen. Maar let op: die VAR is geen echte garantie; de werkzaamheden moeten wel overeenkomen met wat in de VAR staat, anders heeft hij toch geen effect.

Freelance komt vaak voor in de architectenbranche, bij dierenartsen, kunstenaars, juridisch adviseurs etc. Deze vrije beroepsoefenaren waren tot 1 juli 2008 niet verplicht zich in te schrijven in het handelsregister. Met de inwerkingtreding van de nieuwe Handelsregisterwet is dit veranderd; vanaf 1 juli 2008 moeten ook deze groepen zich nu laten registeren. Om het één en ander te vergemakkelijken is er een overgangstermijn. Organisaties die zich nog moeten inschrijven, hebben hiervoor tot uiterlijk tot en met 31 december 2009 de tijd.

Kissiwah Mireku is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied handel- en ondernemingsrecht.

Vragen?