Auteursrecht in verkiezingsprogramma's

Het moet niet gekker worden. Terwijl het land in crisis is gedompeld en partijen over elkaar heen buitelen met plannen voor noodzakelijke bezuinigingen, is zowaar ook het auteursrecht een heus verkiezingsthema. Dat kan ik mij toch van eerdere verkiezingen niet in die mate herinneren.
Het zou natuurlijk kunnen dat de opkomst van De Piratenpartij hieraan debet is. Vermoedelijk is deze echter eerder een gevolg dan een oorzaak. Feit is dat het auteursrecht gewoon meer dan vroeger in de belangstelling staat. Dat komt natuurlijk weer vooral door het internet en de nog altijd wat gebrekkige wijze waarop het auteursrecht daar kan worden gehandhaafd. Dat leidt onvermijdelijk tot standpunten over hoe dat anders zou kunnen of moeten.

En dus hebben naast de Piratenpartij ook veel grotere, gevestigde politieke partijen in hun verkiezingsprogramma een heuse paragraaf over het auteursrecht opgenomen. De Volkskrant heeft een aantal programma’s nageplozen en biedt ook wat commentaar van politici en betrokkenen. Ik beperkte mij even tot de programma's zelf. Onderstaand een kort overzicht (leve CTRL-F!):

Om met de de Piratenpartij te beginnen: hun standpunt is (hun naam in aanmerking nemend) eigenlijk nog verrassend conservatief. Het auteursrecht hoeft niet eens te worden afgeschaft! Wel moet het tot 5 jaar worden bekort (nu: het hele leven van de maker plus 70 jaar). En niet commercieel kopiëren moet meteen al kunnen.

Opvallend is dat Groen Links (zie pagina 37) daar niet ver vanaf zit. Ook deze partij vindt dat niet commercieel kopiëren direct moet kunnen; commercieel gebruik mag van deze partij echter gedurende 10 jaar het prerogatief van de auteursrechthebbende blijven. En voor bestaande werken komt een mooie overgangsregeling.
De (nu nog geheime) ACTA onderhandelingen moeten openbaar worden (p. 47) en in het verdrag mag geen downloadverbod worden opgenomen (als ik het goed begrijp).

D'66 (p. 12) doet het rustiger aan: bij deze partij geen harde kreten over afschaffing of beperking. Wel moet informatie toegankelijk zijn: “Modern auteursrecht moet de vrijere toegankelijkheid” daarvan zelfs “bevorderen”. Er mag geen downloadverbod komen (p. 45): de “vrijheid op internet” moet worden gegarandeerd. Maar niet ten koste van de makers: zij moeten worden gecompenseerd uit een kleine heffing bovenop het abonnementsgeld dat de providers vragen.
Hoe die heffing onder de rechthebbenden moet worden verdeeld wordt niet duidelijk. Ook niet of oma, die internet alleen gebruikt om te mailen en skypen met de kleinkinderen in Australië, een ontheffing kan krijgen… Wél moeten de verschillende auteursrechtenorganisaties (zoals Buma en Sena) meer gaan samenwerken zodat voor gebruikers één loket ontstaat waar kan worden afgerekend.

In het verkiezingsprogramma van de PvdA komt het woord “auteursrecht” niet voor. Wel staat er dat een internetabonnement niet mag worden afgesloten “als sanctiemiddel voor bijvoorbeeld downloaden” (vermoedelijk bedoelt men: “illegaal uploaden” of “downloaden uit apert illegale bron”).
Ook bij ex-coalitiepartner Christenunie ontbreekt het woord auteursrecht. “Internet” komt vooral voor in combinatie met “criminaliteit” en opvoedingskwesties…

En het CDA? Dat spreekt waarschuwende woorden over de macht van “eigenaars van distributienetwerken” (p. 34). Verder geen al te radicale taal: het auteursrecht is ook voor het CDA een “onmisbare voorwaarde voor creativiteit en kwalitatief hoogwaardig aanbod”. Maar “de bestaande praktijk is niet toegesneden op digitale ontwikkelingen en belemmert belangrijke innovaties en de vrije uitwisseling van content.”
(“Ja, dûh”, zeg ik dan: “met die vrije uitwisseling help je dat hoogwaardige aanbod om zeep”). Maar misschien zie ik dat niet scherp: het CDA wil niet van het auteursrecht af, maar wil dat het transparanter en eenvoudiger wordt. Ook hier graag met één loket voor het afrekenen.

Let op: het zijn nog maar concept-programma’s (en de VVD komt pas morgen en van de PVV kon ik nog helemaal niets vinden). Er kan op de congressen nog heftig over worden gedebatteerd en geamendeerd. Als men daar aan toe komt. Anders zijn er natuurlijk altijd nog de formatiebesprekingen 🙂

Update 9/4:
VVD programma is gepubliceerd. Ook hier komt het woord “auteursrecht” niet voor. Van de SP, die ik nog vergeten was, kan ik niets vinden.

Vragen?