Journalist vangt € 1.763,– wegens traag behandeld WOB-verzoek

Mijn meer bestuursrechtelijk georiënteerde collega’s Claudia Koenen en Sebastiaan Levelt schreven er al eerder over: sinds 1 oktober vorig jaar kan traag beslissen de overheid geld kosten. Op die datum traden de nieuwe artikelen 4:17 en volgende van de Algemene Wet Bestuursrecht in werking. Deze bepalen dat als een “beschikking op aanvraag” niet tijdig wordt gegeven, de aanvrager van het betreffende bestuursorgaan een dwangsom kan vorderen die in eerste instantie kan oplopen tot 1.260 euro.

Deze week werd (voor zover ik weet voor het eerst) gedemonstreerd dat dit niet alleen leuk is voor de burger die snel aan de slag wil met zijn dakkapel of kippenhok, maar dat ook de media hier hun voordeel mee kunnen doen. Een journalist van het het Financieel Dagblad deed namelijk een beroep op dezelfde regeling vanwege het uitblijven van een beslissing op een ingediend WOB verzoek en incasseerde inderdaad de (in eerste instantie) maximale dwangsom van 1.260 euro, plus nog eens 503 euro aan compensatie voor gemaakte kosten. Hij had informatie gevraagd bij VWS over de aanschaf van de Mexicaanse-griepvaccins en daar niet tijdig een besluit over gekregen.

Nu verkeer ik beroepsmatig nogal eens in kringen van onderzoeksjournalisten en weet ik uit dien hoofde dat het soms inderdaad maanden kan duren voordat op een WOB-verzoek wordt beslist. En dit terwijl een beschikking terzake volgens de wet in beginsel binnen vier weken moet zijn gegeven (WOB, art. 6). Dat was overigens voorheen twee weken, maar is tegelijk met de invoering van deze dwangsommen voor de zekerheid maar even verdubbeld. Ook deze termijn wordt in de praktijk echter regelmatig niet gehaald.

Dus onderzoeksjournalisten opgelet! Wat de FD journalist kon, kunt u ook! Krijgt u niet binnen vier weken antwoord, stuur dan meteen een briefje naar het bestuursorgaan waarin u dat constateert en het bestuursorgaan expliciet in gebreke stelt. Door dat briefje te sturen gaat de termijn van artikel 4:17 AWB lopen en beginnen na veertien dagen dwangsommen te vervallen. De eerste 14 dagen 20 euro per dag, de volgende 14 dagen 30 euro per dag en dan nog eens 14 dagen 40 euro per dag. Maximaal 1.260 euro dus, als u acht weken na uw briefje nog niets heeft.

Maar let op: lees ook nog even het blogje van collega Levelt! U kunt twee weken na het indienen van uw briefje óók meteen in beroep bij de rechtbank (afdeling bestuursrecht). Is het besluit op uw WOB-verzoek nog steeds niet genomen, dan moet de rechtbank het bestuursorgaan opleggen dat alsnog binnen twee weken te doen en een dwangsom opleggen voor het geval dat dan nog steeds niet is gebeurd. En die dwangsommen kunnen veel hoger oplopen dan die 1.260 euro!

Als rechtgeaard onderzoeksjournalist gaat het u natuurlijk niet om het geld. Bedenk dan dat het bestuursorgaan echt wel wat harder voor u zal gaan lopen als hen potentieel duizenden euro’s boven het hoofd hangen. U heeft het gereedschap voor die dreiging in eigen hand.

Vragen?