Naar een nieuw ontslagrecht?

Op 1 juli jl. heeft Tweede Kamerlid Koser Kaya een wetsvoorstel ingediend tot – ingrijpende – wijziging van het zogenaamde duale ontslagrecht. Dit betekent zoveel als dat rechtsgeldig ontslag enerzijds mogelijk is door middel van opzegging met toestemming van het UWV en anderzijds kan de arbeidsovereenkomst worden beëindigd door ontbinding te vragen bij de kantonrechter. De keuze van de werkgever voor de ene dan wel de andere route kan grote consequenties hebben voor de werknemer en de ongelijkheid die daardoor kan ontstaan is niet altijd goed uit te leggen. Zoals bekend wordt al jaren gesproken over wijziging c.q. vereenvoudiging van het ontslagrecht en hierover zijn al meerdere malen adviezen uitgebracht. Denk aan het advies van de commissie Rood in 2000; ook de commissie-Bakker heeft in 2007 geadviseerd het ontslagstelsel te hervormen, alhoewel in dat advies hervorming van het ontslagrecht niet centraal stond. Tot nog toe heeft evenwel nimmer een aanpassing van het ontslagrecht plaatsgevonden. Koser Kaya hoopt hier nu verandering in te brengen.

Het voorontwerp beoogt helderheid, gelijkheid en vereenvoudiging van het ontslagrecht. In het voorstel van Koser Kaya wordt opzegging van de arbeidsovereenkomst de gebruikelijke route maar wordt de preventieve toetsing van een ontslag door het UWV afgeschaft; de ontbindingsroute blijft open voor het geval sprake is van een opzegverbod of wanneer een der partijen een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, die niet tussentijds kan worden opgezegd, wil beëindigen. Indien de werknemer zich niet in een ontslag kan vinden, heeft hij de mogelijkheid om achteraf het ontslag op redelijkheid te laten toetsen door de rechter en schadevergoeding te eisen in gevallen waarin deze toets in het nadeel van de werkgever uitvalt.
Daarnaast beoogt het voorstel betere rechtsbescherming van de burger door hoger beroep toe te staan van ontbindingsbeschikkingen, wat thans niet mogelijk is.

Voor een uitvoerige en grondige analyse van het wetsvoorstel leent een blog zich niet. Daarom volsta ik voor nu met twee korte opmerkingen, ervan uitgaande dat dit onderwerp zeker wel vervolgd zal worden.

Allereerst: de huidige regering wil geen hervorming van het ontslagrecht. Of het voorstel het haalt, en de inspanningen van Koser Kaya niet bij voorbaat vergeefs, is reeds hierom maar de vraag.

Voor wat betreft de inhoud als schot voor de boeg: afschaffing van de preventieve toetsing kan leiden tot nieuwe ongelijkheid. Procederen kost tijd en vooral geld, en is niet voor iedereen weggelegd; indien het voorstel tot verhoging van de griffiekosten het haalt, zal deze ongelijkheid mogelijk alleen maar toenemen. Dat werkgevers vaker dan nu het geval is en zonder enige dossieropbouw tot ontslag zullen overgaan is niet ondenkbaar, ook in gevallen waar een ontslag misschien niet direct geïndiceerd is, in de hoop dat de werknemer het er wel bij laat zitten. Dat het ontslagrecht hiermee eenvoudiger wordt voor werkgevers, leidt tot grotere flexibiliteit op de arbeidsmarkt en mogelijk de rechterlijke en bestuurlijke macht zal ontlasten wil ik wel geloven, of het voorstel in alle gevallen tot grotere rechtvaardigheid zal leiden valt nog te bezien.

Liesbeth Heidstra is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?