Rosemarie Franken

Lex Bruinhof, 14 september 2011

Landelijke manifestatie tegen verhoging griffierechten

Vandaag, 14 september 2011, zal het Plein in Den Haag vol staan met advocaten in toga. En niet zonder reden. Het kabinet is namelijk van plan flink te bezuinigen op de gefinancierde rechtshulp en daarnaast de griffierechten fors te verhogen. De Nederlandse Orde van Advocaten verzet zich hiertegen.

Door de maatregelen zal de toegang tot het recht voor veel mensen belemmerd worden en voor sommigen zelfs geblokkeerd. Indien het kabinet zijn plannen voortzet kan niet iedereen zijn recht meer halen. Wij vinden dat onaanvaardbaar. In een rechtsstaat als de onze moet elke burger en organisatie naar de rechter kunnen stappen, zonder onredelijke drempels.

Het kabinet wil echter dat de rechter voortaan alleen wordt betaald door degenen die er gebruik van maken. Procespartijen moeten de kosten dragen die daadwerkelijk worden gemaakt; het systeem moet dus zoveel mogelijk kostendekkend worden. Dit zou met zich meebrengen dat griffierechten verviervoudigen (en in sommige zaken zelfs tien keer zo hoog worden).

Het onderscheid in de tarieven voor natuurlijke personen en rechtspersonen zal worden afgeschaft, met als gevolg dat deze voor natuurlijke personen (waaronder ook particulieren in het MKB: eenmanszaken, zzp'ers, vof’s) flink stijgen. Voor rechtspersonen komt het tarief daardoor iets lager te liggen. Al met al zal een toegang tot de civiele rechter variëren van € 125 tot € 18.750 (zowel in eerste aanleg als in hoger beroep). Een kort geding gaat € 1.500 kosten. Toegang tot de bestuursrechter komt op € 500 (eerste aanleg) en € 1.500 (hoger beroep).

Zoals de Orde van Advocaten terecht aanvoert zou de rechtspraak door deze maatregelen als het ware worden geprivatiseerd. De overheid draagt niet langer de meeste kosten van civiele en bestuursrechtelijke procedures, maar de betrokken partijen betalen deze procedures met kostendekkende griffierechten. De toegang tot het recht komt met deze bezuinigingen op onaanvaardbare wijze in het gedrang. Daar komt nog bij dat de overheid met de nieuwe tarieven ook een forse drempel opwerpt tegen onafhankelijke toetsing van haar eigen besluiten. Dat geeft een verkeerd signaal, het is schadelijk voor de kwaliteit van overheidsoptreden en komt het vertrouwen van burgers in de overheid niet ten goede.

Naar ons oordeel is de gehele maatschappij gebaat bij een goed functionerend rechtsbestel, niet alleen de toevallige partijen die in procedures terecht komen. Rechtspraak bevordert de ontwikkeling en acceptatie van het recht, zorgt voor een goed economisch klimaat, bevordert als stok achter de deur andere vormen van geschiloplossing en voorkomt eigenrichting.

Wij vinden dat het kabinet deze plannen niet mag doorvoeren. Daarom laten ook wij vandaag van ons horen op het Plein. Om uw toekomstige rechtsgang te waarborgen.

Rosemarie Franken is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied column.

Vragen?