Intrekken, inkopen of afstempelen? Drie manieren van kapitaalvermindering

Een besloten vennootschap die haar uitstaande aandelenkapitaal wenst te verminderen, heeft daarvoor drie opties. Zij kan kiezen voor het inkopen van eigen aandelen (artikel 2:207 BW), het intrekken van de aandelen (artikel 2:208 lid 1 en 2 BW) en het afstempelen van de aandelen (artikel 2:208 lid 1 en 3 BW). Hieronder wordeen de drie opties kort bespreken.

Inkoop

Reeds uitgegeven aandelen kunnen van de aandeelhouder worden teruggekocht door deze in te kopen. Als een vennootschap de door haar ingekochte aandelen als zodanig 'in stand houdt', leidt dit niet tot een vermindering van het aandelenkapitaal. Wel wordt het eigen vermogen hierdoor aangetast. Het aandelenkapitaal wordt beschermd door de kapitaalbeschermingsregels: regels die ervoor zorgen dat het vermogen van de vennootschap niet te ernstig wordt aangetast, zodat crediteuren van de vennootschap verhaal hebben. Om die reden wordt de inkoop door de vennootschap dan ook beperkt toegelaten. De vereisten waaraan de verkrijging van volgestorte aandelen in het eigen kapitaal moet voldoen, zijn vastgelegd in artikel 2:207 BW. Zo moet een vennootschap over voldoende vrije reserves beschikken, moeten de statuten verkrijging toestaan en moet een machtiging worden verleend door de algemene vergadering van aandeelhouders (of een ander orgaan, als dat door de statuten of de algemene vergadering zo is geregeld). Overigens blijven de ingekochte aandelen wel bestaan. Het zijn ‘slapende' aandelen, waarop geen stemrecht kan worden uitgeoefend. Het totale geplaatste kapitaal wordt door de inkoop dan ook niet verminderd.

Intrekking

Vermindering van het geplaatste kapitaal kan wel door het intrekken van de aandelen. Door intrekking verdwijnen de aandelen ook feitelijk uit de aandelenportefeuille. Voor intrekken is een besluit van de algemene aandeelhoudersvergadering dwingendrechtelijk vereist (anders dan de voor inkoop vereiste machtiging, die bij statuten bij een ander orgaan kan worden neergelegd). Bovendien zullen de statuten moeten worden gewijzigd als een zodanig aantal aandelen wordt ingetrokken dat het geplaatste kapitaal onder 1/5 deel van het maatschappelijk kapitaal terecht komt. Niet alle aandelen kunnen zonder meer worden ingetrokken. Aandelen die de vennootschap zelf houdt kunnen worden ingetrokken (intrekking zal dikwijls volgen op inkoop), of aandelen waarvan in de statuten is bepaald dat deze kunnen worden ingetrokken. Zie voor de precieze regeling artikel 2:208 lid 2 BW.

Afstempeling

Een tweede manier om het geplaatste kapitaal werkelijk te verminderen, is door afstempeling van de aandelen. In dat geval wordt de nominale waarde van de aandelen omlaag gebracht. Alle aandelen krijgen een lagere waarde, waardoor het totale geplaatste kapitaal evenredig afneemt. Hiervoor is een statutenwijziging vereist.

In principe wordt het bedrag van alle aandelen met eenzelfde percentage verminderd. Van dit evenredigheidsbeginsel kan worden afgeweken: als alle aandeelhouders van de soort, waarvan de waarde zal worden verminderd, instemmen met de waardevermindering, dan zal bij wijze van uitzondering alleen de waarde van dat type aandelen kunnen worden verlaagd en kan het evenredigheidsbeginsel worden verlaten.

Mocht u als bestuurder of aandeelhouder aanleiding zien om tot kapitaalvermindering over te gaan of betrokken raken bij een besluit tot kapitaalvermindering, dan zijn wij u daar vanzelfsprekend graag bij van dienst.

Sascha Guillaume is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied vennootschapsrecht.

Vragen?