Lex Bruinhof, 13 september 2013

Gemeente moet NFI rapporten openbaar maken

Herinnert u zich nog het schilderwerk Who's Afraid of Red, Yellow and Blue III van Barnett Newman? Ook de minder in moderne kunst geschoolde Nederlander maakte er in 1986 kennis mee omdat het in het Stedelijk Museum te Amsterdam door een bezoeker met een stanleymes werd bewerkt. Vervolgens werd het voor 400.000 US Dollar “met een verfroller” en “gewone rode lak” gerestaureerd door de New Yorkse restorator Goldreyer.

Dat gaf destijds nogal wat beroering. Het Stedelijk Museum eiste schadevergoeding, Goldreyer kwam met een enorme claim wegens laster en uiteindelijk werd na veel geprocedeer een schikking bereikt. De gemeente Amsterdam betaalde alsnog de kosten van Goldreyer en nog eens 100.000 US Dollar schadevergoeding. Onderdeel van de schikking was ook dat de gemeente geen mededelingen zou doen over al hetgeen onderwerp was geweest van de procedures.

In 2011 vroeg een journalist op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) bij de gemeente de rapporten op die het Nederlands Forensisch Instituut in 1991 en 1992 op verzoek van de gemeente over de restauratie had gemaakt. De gemeente wilde deze rapporten niet vrijgeven en beriep zich daarbij op artikel 10, lid 2 onder b. en g. van de WOB. Daar staat dat een bestuursorgaan het verstrekken van informatie op basis van de WOB achterwege kan laten als het belang daarvan niet opweegt tegen de economische of financiële belangen van het bestuursorgaan, respectievelijk tegen het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van betrokken (rechts)personen. De gemeente vreesde een claim van de erven Goldreyer of zijn bedrijf (gezien de getroffen schikking-met-zwijg-bepaling). Kennelijk voor de zekerheid werd ook aangevoerd dat de erven benadeeld zouden worden door de openbaarmaking.

Nadat de rechtbank in 2011 al had geoordeeld dat beide argumenten ongegrond waren, heeft de Raad van State zich afgelopen woensdag in hoger beroep over de zaak uitgesproken. De Raad van State onderkent dat er een risico is dat bij openbaarmaking van de rapporten een claim van de zijde van de erven of het bedrijf zal volgen. Het belang om dat te voorkomen moet echter worden afgewogen tegen het belang bij openbaarheid van de rapporten. Mede omdat er slechts een dreiging van een procedure is, prevaleert het belang van de openbaarheid volgens de Raad. Daarbij speelt een rol dat de gemeente niet aannemelijk heeft gemaakt dat de schikkingsovereenkomst bij openbaarmaking daadwerkelijk zou worden geschonden.

Naast de conclusies van het NFI (die in 1992 al openbaar werden) zullen we binnenkort dus ook kennis kunnen nemen van de gronden voor die conclusies. Vervolgens is het afwachten of de gemeente wederom in procedures betrokken gaat raken.

Vragen?