icon

Rechter laat ontslag weigerambtenaar in stand

Al langer woedt de discussie over de weigerambtenaar – de ambtenaar van de burgerlijke stand die op grond van zijn of haar geloofsovertuiging weigert het huwelijk te sluiten tussen personen van hetzelfde geslacht. Die discussie is lastig omdat zij gaat over botsende grondrechten: het recht om niet te worden gediscrimineerd op grond van seksuele gerichtheid enerzijds, en de vrijheid van godsdienst en het recht om op grond daarvan niet te worden gediscrimineerd anderzijds. Er is geen wettelijke regeling met betrekking tot weigerambtenaren; gemeentes kunnen daar zelf beleid op voeren. In veel gemeentes is dat beleid dat weigerambtenaren hun werk kunnen blijven doen, waarbij de gemeente er voor zorgt dat er voldoende ambtenaren van de burgerlijke stand zijn die wél bereid zijn deze huwelijken te sluiten.

De gemeente Den Haag doet dat anders; die gemeente heeft als beleid dat alle ambtenaren van de burgerlijke stand bereid moeten zijn alle huwelijken te sluiten. Dat beleid had tot gevolg dat begin 2012 in Den Haag een ambtenaar van de burgerlijke stand werd ontslagen omdat hij weigerde huwelijken tussen personen van hetzelfde geslacht te sluiten. Dat bleek uit een interview dat hij gaf in Trouw. Hij vocht het ontslag aan, en onlangs heeft de rechtbank te Den Haag in die zaak uitspraak gedaan. De rechtbank oordeelde dat de man terecht was ontslagen.

De uitspraak is relatief uitgebreid en uitvoerig gemotiveerd, ook met verwijzing naar jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (dat al eerder tot een soortgelijke uitspraak kwam) en adviezen van de (voormalige) Commissie Gelijke Behandeling. Dat mag ook wel, want – zoals de ambtenaar had betoogd en de rechtbank op zich ook onderkent – een rangorde tussen de grondrechten bestaat niet (de één weegt niet zwaarder dan de ander) en met het ontslag van de ambtenaar wordt wel degelijk onderscheid gemaakt op grond van diens godsdienst. Onderscheid is echter niet altijd ongeoorloofd, en in deze zaak oordeelt de rechter dat het onderscheid dat de gemeente maakt, gerechtvaardigd is.

Daarbij laveert de rechtbank langs een geheel ander punt dat in deze zaak nog wel lastig had kunnen zijn, en dat is de vraag of de ambtenaar wist dat dit het beleid van de gemeente was. Hij was namelijk aangesteld toen het beleid al gold, en de rechtbank kon niet vaststellen dat het sluiten van een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht ter sprake was geweest bij de sollicitatie. De rechtbank overweegt dat het aan de (kandidaat) ambtenaar is om voldoende informatie in te winnen, en dat in geval de ambtenaar het wel heeft moeten weten omdat hij lid was geweest van de gemeenteraad toen het beleid werd vastgesteld.

Het zal wel niet de laatste zaak zijn over dit onderwerp. Er is een wetsvoorstel aanhangig dat een einde moet maken aan de weigerambtenaar: ze mogen niet meer worden aangenomen en kunnen zich bij ontslag niet (met succes) beroepen op hun vrijheid van godsdienst. Het voorstel is inmiddels door de tweede kamer. De kans dat er meer ontslagen gaan volgen is dus groot, hoewel de wet niet tot dat ontslag zal verplichten.


Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Rechter laat ontslag weigerambtenaar in stand

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief