De ketenregeling voor de KNVB

Indien arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd elkaar opvolgen met tussenpozen van minder dan 3 maanden en in totaal meer dan drie jaar hebben geduurd en/of indien meer dan drie bepaalde tijd overeenkomsten elkaar hebben opgevolgd met tussenpozen van minder dan 3 maanden, dan geldt de laatste overeenkomst voor onbepaalde tijd. Deze wettelijke regeling wordt aangeduid als de ketenregeling en de 3x3x3-regeling. Bij CAO kan onbeperkt van deze ketenregeling worden afgeweken, zoals onder andere in de CAO voor scheidsrechters van de KNVB is gedaan.

In het wetsvoorstel Werk en Zekerheid, dat onlangs door de Tweede Kamer is aangenomen, wordt voorgesteld om de ketenregeling aan te passen naar drie overeenkomsten in maximaal twee jaar met tussenpozen van maximaal zes maanden. Het wordt dus de 3x2x6-regeling. De afwijkingsmogelijkheid bij CAO wordt eveneens beperkt. Die afwijking blijft alleen nog mogelijk voor uitzendovereenkomsten en voor sectoren waarbinnen de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering dit vereist. Daarnaast kan bij cao het maximaal aantal contracten voor bepaalde tijd slechts tot zes worden uitgebreid, in een periode van maximaal vier jaar. Tevens kan de Minister van SZW bij ministeriële regeling de ketenbepaling voor bepaalde functies in een bedrijfstak buiten toepassing verklaren. Zo'n regeling is alleen bedoeld voor functies waarin uitsluitend met tijdelijke contracten wordt gewerkt. Als voorbeeld noemt de wetgever de functie van profvoetbalspeler in de sector betaald voetbal.

De vraag is of die uitzondering ook zal gelden voor scheidsrechters in de sector betaald voetbal. Er is reeds een discussie gaande of de onbeperkte afwijkingsmogelijkheid van de ketenregeling niet strijdig is met de doelstelling van de (Europese) Richtlijn 1999/70/EG: het voorkomen en bestrijden van misbruik bij herhaaldelijk gebruik van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd. De beperking van die afwijkingsmogelijkheid in het wetsvoorstel tracht hiermee rekening te houden. Het blijft echter onbeperkt mogelijk voor bepaalde functies.

De kantonrechter te Utrecht heeft onlangs (ook) geoordeeld dat de onbeperkte afwijking van de ketenregeling bij cao in strijd kan zijn met de Europese regelgeving. Een (assistent-)scheidsrechter werkte sinds 2001 voor de KNVB. In 2006 werd een nieuwe CAO gesloten waarin was bepaald dat alleen nog tijdelijke arbeidsovereenkomsten werden gesloten en die overeenkomsten een onbeperkt aantal keer konden worden verlengd voor bepaalde tijd. De KNVB “rekende” in 2007 met de scheidrechters af die vóór de nieuwe cao reeds in dienst waren voor onbepaalde tijd en sloot met hen nieuwe overeenkomsten voor bepaalde tijd. In 2013 slaagde de betreffende (assistent-)scheidsrechter niet voor zijn conditietest, waarna zijn overeenkomst voor bepaalde tijd niet werd verlengd. De scheidsrechter vorderde doorbetaling van zijn loon. Hij baseerde zijn vordering op de ketenregeling, op basis waarvan hij inmiddels voor onbepaalde tijd in dienst zou zijn. Hij stelde dat de CAO voor scheidsrechters van de KNVB in strijd was met de doelstellingen van de Europese richtlijn, zodat de afwijkingsmogelijkheid van de ketenregeling bij cao in dit geval buiten toepassing zou moeten blijven.

De kantonrechter overwoog dat de ketenregeling richtlijnconform moest worden uitgelegd. Doelstelling van de richtlijn is onder meer om misbruik van tijdelijke contracten te voorkomen. In het kader van die uitleg komt de kantonrechter tot de conclusie dat een beroep op de cao jegens de scheidsrechte naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar en daarmee in strijd met het goed werkgeverschap is. Het feit dat deze scheidrechter 17 aangesloten jaren voor de KNVB had gewerkt, speelde bij die afweging een grote rol.

De kantonrechter heeft niet bepaald dat de cao voor scheidsrechters altijd in strijd is met de richtlijn. Het zal dus van geval tot geval verschillen. Het voordeel van de nieuwe voorgestelde ketenregeling is dat vaststaat voor welke functies nog onbeperkt van die ketenregeling kan worden afgeweken en de minister al een afweging heeft gemaakt of het voor die functies passend kan worden geacht.

Maartje Oliemans-Ouwehand is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?