Tess Boekema, 30 maart 2023

Aanbestedingsrecht: De Week van Beter Aanbesteden

Deze week is het ‘De Week van Beter Aanbesteden’. Het programma, dat wordt georganiseerd door PIANOo, Expertisecentrum Aanbesteden van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, is gericht op het verbeteren van het inkoopproces en de dialoog en samenwerking tussen overheden en ondernemers. Dit is van belang, omdat het aanbestedingsrecht door zowel aanbestedende diensten als inschrijvers als complex wordt ervaren. Daarnaast zien wij dat het aantal aanbestedingen de laatste jaren fors toeneemt.

Het is dus belangrijk om een goed begrip te hebben van de verschillende stappen in een aanbestedingsprocedure. Ook is het belangrijk om te weten welke rechten en plichten gelden voor aanbestedende diensten en inschrijvers. In deze week starten wij daarom een serie blogs waarin de belangrijkste onderwerpen bij het volgen van een aanbestedingsprocedure worden uitgelicht. De volgende vragen zullen (per blog) aan bod komen:

1. Is onze organisatie aanbestedingsplichtig?
2. Waar moeten wij op letten bij het indienen van onze inschrijving?
3. Kunnen wij de gunningsbeslissing succesvol aanvechten?
4. Hebben wij recht op een schadevergoeding?

Is onze organisatie aanbestedingsplichtig?

Uw organisatie moet een opdracht Europees aanbesteden indien uw organisatie een aanbestedende dienst in de zin van de Aanbestedingswet 2012 én de geraamde waarde van de opdracht de Europese drempelbedrag overschrijdt. Onder aanbestedende diensten worden niet alleen de provincies, gemeenten en waterschappen verstaan, maar ook publiekrechtelijke instellingen zoals bijvoorbeeld academische ziekenhuizen, universiteiten en hogescholen. Eerder schreven wij een blogs over de (mogelijke) aanbestedingsplicht van woningcorporaties en NS Stations.

Drempelbedragen

Indien uw organisatie kwalificeert als aanbestedende dienst, betekent dit dat opdrachten boven de Europese drempel moeten worden aanbesteed. Het toe te passen drempelbedrag hangt af het type aanbestedende dienst en van het soort opdracht. Er zijn namelijk verschillende drempelbedragen voor werken, diensten, sociale diensten en andere specifieke diensten, leveringen en concessie. De Europese Commissie stelt de Europese drempelbedragen eens in de twee jaar vast.

Raming van de opdracht

Om te weten welke aanbestedingsregels moeten worden toegepast, moet uw organisatie de waarde van de betreffende opdracht ramen. Uw organisatie heeft in beginsel de vrijheid in het kiezen van de duur van de opdracht en dus de waarde daarvan. Raming van de waarde van de opdracht gebeurt vooraf en is in beginsel inclusief alle (meerwerk)opties en verlengingsmogelijkheden. Als de geraamde waarde van een opdracht meer bedraagt dan de Europese drempelbedragen, dan moet de opdracht in beginsel Europees worden aanbesteed.

Het is natuurlijk mogelijk dat tijdens de aanbestedingsprocedure of tijdens de uitvoering van de opdracht blijkt dat de Europese drempel toch wordt overschreden. Zeker gelet op de huidige inflatie, kan het voor uw organisatie lastig zijn de waarde van de opdracht goed in te schatten. Dit speelde ook in een recente uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2023:1154).

Deze zaak betrof een (niet Europese) meervoudig onderhandse aanbestedingsprocedure van de Provincie Zeeland ten behoeve van een grondwatermeetsysteem. De opdracht was door de Provincie geraamd op een bedrag van € 180.000,00. Nadat de Provincie de inschrijvingen ontving, bleek dat (in ieder geval) één van die inschrijvers heeft ingeschreven met een totaalprijs van € 253.746,00. Hierop besloot de Provincie dat de offerte niet in aanmerking komt voor gunning van de opdracht, omdat dit de Europese drempelwaarde voor leveringen en diensten (te weten € 215.000,00) overschreed.

Drempelbedrag is geen prijsplafond

De voorzieningenrechter keurde dit niet goed en oordeelde als volgt:

“4.2 Er is geen wettelijke regel waaruit volgt dat in een nationale aanbesteding inschrijvingen met een prijs boven de Europese drempelwaarde om die reden ongeldig zijn. Voor een normaal oplettende en redelijk geïnformeerde inschrijver behoort duidelijk te zijn, dat de Provincie na raming van de waarde van de opdracht heeft gekozen voor deze aanbestedingsprocedure en daarmee de verwachting heeft, dat er in de markt ondernemers zijn die de opdracht kunnen uitvoeren voor een prijs onder de drempelwaarde. Dat gaat niet zo ver dat ook duidelijk behoort te zijn, dat het drempelbedrag tevens een prijsplafond is waardoor inschrijvingen boven de drempelwaarde als ongeldig terzijde worden gelegd.”

Het maakt dus niet uit dat de inschrijvingen het drempelbedrag (en daarmee de geraamde waarde) overstijgen. Wel moet uw organisatie, indien tijdens de aanbestedingsprocedure of tijdens de uitvoering van een opdracht de Europese drempel wordt overschreden, kunnen aantonen dat de waarde van de opdracht voorafgaand aan de aanbesteding desondanks zorgvuldig is geraamd. Het verdient daarom de voorkeur om goed vast te leggen hoe de raming heeft plaatsgevonden.

Wieringa Advocaten helpt u graag

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog of heeft u een andere aanbestedingsrechtelijke vraag? Onze gespecialiseerde advocaten adviseren en procederen over de meest uiteenlopende aspecten en vraagstukken op het gebied van Europees en nationaal aanbestedingsrecht. Neem van gerust contact op. Wij zijn u graag van dienst!

Vragen?